Thursday, 4 June 2015

ZOTLUANGPUIA

Mami Dekhenez Chawngthu


ZOTLUANGPUIA



"Arsi khi a tam tiraw, au mam" a nui sen sen a. Chhang lem lo chuan a sam uluk fahrana a khuih kawih chu ka tuai puat a, a nui lai chu a tawp hmuk a, lawm loh hmel takin min melh a,"Darthlalang hmaa ka din rei pui thin zia i hre ve tho sia, khati khan i tuai chhe ziah" a ti nauh nauh a. Ka nuih sak a,"Ka tuai khat tawh dawn em alawm ka naute" mak tih hmel takin min melh zawk a, a hrethiam lo tih ka hria, keipawh hian hriatthiam har ka ti ve tho. Ka bula pawi sawi ngailo mipa tleirawl te hi ka hmangaih miau a, tih takzetin ani lahin min hmangaih ve bawk si. Uluk takin a hmel chu ka en a, zam hmel takin min melh ve reng a, a mit chu ala sawn duh bik lo, "ka naute, zanin hi kan inhmuh tawp berna ni rawh se" ka chawl dat a,"I rual pui ngaizawng la, hlim takin hun hmang ang che" "Engvangmah in kan inthen lo vang kan tih kha, ava fair lo ve" a mittui a tling pam a. Ka thusawi chuan a thawng hle tih ka hria, theih se chuan heng thu hi sawi ka duh ngai lo vang; engtikahmah. Sawi mai tur hre lo in arsi phe tuarh chu ka thlir a, ka thinlung hi a na ani, thutlukna siam nana hun ka hman hnem zia te kha aw!



Zawi muangin a tho a, ka bulah chuan a thingthi rawp a, "Ka then thei lo che tih i hria, nangpawn i thei bik lo, tum buai lo mai ang, mawh..." a mittui chu a far zawih a, ka kut chu a vuan a, "Nghet takin min chelh la, ka inchhir tir ngai lo ang che. A vawikhatna atan mipa takin chu thu chu ka tiam a che" a thinlung zawng zawngin chu thu chu a sawi tih ka hria. Keipawh hian chu chu ka duh asin, Vawitam tak inthen turin thutlukna ka siam a, mahse zawm erawh kei pawh hian harsa ka ti si.



Ka pa thianpa in an sikulah zirtirtu kan in daih lo emai lo inhlawh ve ta che ti a min sawmna chu kan veng thenawm lawk anih avangin ka lo hreh lem lo bawk a ka han thawk ve lawp lawp a. English medium tha leh hlun tak anih avangin naupang pawh an thahnem hle. High school lamah chuan grammar ka la a, ka tuina ber anih avangin ka class la reng reng hi naupangte hian an ning ngai lo. Chu chu keipawhin nuam ka ti a, min close se ka duha, zahawm lo khawp erawh chuan ka duh lo thung. Class x chuan selection exam an nei tep tawh a, naupang pawh theihtawpin ka zirpui ve a, kan in atanga hla lo teah hian Pa Zika kan tih mai te fapa Zotluangpuia pawh kan sikulah chuan a kal ve a, naupang zakzum leh tawngtam lo tak anih vang hian keipawhin ka ngaina lutuk lo. Lehkha erawh a zir nasa tih ka hria, subject dangah atih that viau laiin grammar erawh a thiam lo hle a. Mahni vengte an lo ni bawk nen duhsakna alo piang vat a, tution hi ka pe ngai miahloa, Pa zika te min ngenna erawh ka tihhlawhtlinsak ve ta nge nge a. Naupang nelawm lo zet nia ka lo hriat thin Tluangpuia pawh chu ngainatawm tak ani tih ka hre tawh a. Fiamthu in kan in kawm ve ta bawrh bawrh a, ka rin phak bak in ka ngaina ta vat reng a ni!



Matric exam lai chuan keipawh exam ka neih ve dawn avangin Tluangpuia chu tution ka pe tawh loa, English an exam hmasak ber dawn avangin an exam hma zanah revision ka neihpui a, a thiam ve hle chuan ka hria, ngaihtha takin ka thlahliam a. Naupang thiamthei ti a sawi tur nilo mahse a tumruhna leh taihmakna avangin a hlawhtling ang tih hi ka ring tlat thin.
Zanrei tak thleng ka exam tur ka bih a, dar 12 rik dawnah chuan ka fon a rawn khur der der a, ka hawng vat a,
"Naktuk i exam na turah duhsakna ka hlan che, miss?? "Ka nui hak a, Zotluangpuia mai mai chu englaiin nge ka fon ah a no.alo save chu ka ti rilru a. A whatsapp dp ah pawh uang deuha kan pahnih a kan thlalak a hmang ngat lehnghal, "Hey, naupangte, nang hi min ngaizawng ange aw... i zirlai chiah ngaihsak ang che, haha, u too gud luck smile emoticon " kan ti ve nghal vat a. Mak ti takin nuam ka ti veng veng nia. A reh dawn emaw ka tih hnuah min rawn chhang leh hram a,
"I va hrechhuak har ve, lol" ka nuih aza kher mai. Ka rin ai daihin a zakzum lutuk lo anih hi ka ti a, atuka exam tur anih hrerengin kham lo takin ka mangtha ta a. Ka muhil thei lawk lo lehnghal, Zotluangpuia awmdan chuan engtin emaw tak min dek ve riau, kei hi he naupang lakah hian ka rilru ka pe tur anilo ti chung zelin ka lo muhil ve ta siai siai a.



Thla khat dawn exam avanga buai reng renga hun kan hman hnu chuan exam pawh kan lo zo ve dawn ta reng mai. Kan exam zawh ni chuan kan department ho in chaw kan eikhawm a, kan hlim ve hle a. Kan chhungte kan hrilh sa avang chuan kan hmanhmawh lem lo hlawm a, titi hrang hrang kan vawrh a, kan sawi tui hlawm bawka, haw kan tum chuan dar 9 alo pel der mai. Kima chuan min thlah a. Kan in kan thlen chuan Kima chu leng lut turin ka sawm a, a tlai tawh deuh avangin lo lut kawi lo chuan a haw ta nghal a. Gate ka lut chiah chu Zotluangpuia chu kan veranda thimlaiah chuan alo thu reng a, ka phu zawk lehnghal,"Tluangpui, min ti hlau dawn alawm. Tinge pawnah i awm reng a, a vawh tehreng nen" ka ti bawrh bawrh a. A bulah chuan ka thu nghal a, a kut ka khawih chuan a vawt kher mai,"I damlo anga sin, hei i kut pawh a hit vek, i chhungten an hau che em ni?" Ka ti leh a. Ka kut chu laksawn ka tum a, rang takin alo chelh vat a, "Tinge tunah chauh i lo haw a, exam zawh velah ka lokal a, ilo awm loa, chaweikhamah pawh ila awm lo a, ka lo nghak che anih hi" a tih chuan ka khawngaih reuh hle mai. Inchhungah chuan a hreh chung chu ka hruai lut a, ka chhungte an lo mu dawn chiah a, meilum chu ka on vat a, inthlak pawh ngaihsak ta lem lo chuan meilum chu kan ai ta nghal a. An exam chungchang te ka zawt a, ti chhe lutuk chuan a in hre bikloa. A chhe berah first chu ka beisei pui reng reng e. A tawng tam lo hle a, ka thusawi thenkhat chu min lo tuihnih veleh zauh thin a, a han nui deuh sak thin chu en nin a har ka ti. Dar 10 a rik chuan a nu in alo fon a, hreh takin a haw phei a. Keipawh ka in ti fai a, thawmhnaw te ka thlak fel hnu chuan ka mu a. Ka fon kan en chuan Zotluangpuia msg pahnih lai alo awm hman a, ka nui sak a,
"Ka ngai ce"
"Egtinnge k tih tak ag? Min tanpui hram rwh"
ka chhiar zo chu ka inngaihtuah ve nasa hle. Ka duh ai thui kan kal tawhin ka hria, he naupang hi keipawn ka ngaina tih hi ka pha hauh lo, mahse kum 6 lai kan inkarah a tla a, engtikawng mahin ani nen hian kan inhnimhnai tur ani lo.


Karkhat zet chu chhungkaw thilah thingtlang lamah ka zin a, signal a awm loh avangin ka fon chuan tangkaina a nei tam lo khawp mai. Thian ngaina mi tak ka nih avangin ka thiante chu ka ngai tawh hle a, Zotluangpuia pawh ka rilru ah a awm reng. Mahse ngaihtuah loh chu ka tum lui ve ngar ngar thung. Mahni khua nilo chu awm reng theih ni hek lo, ka haw ve ta a. Ka haw zan chuan ka thiannu Mampuii leh kima an lo leng a, eng engemaw sawiin kan phul hlut a. Rei tawk fang an len hnu chuan an haw ve ta a. Ka fon battery charge pawh a full a, ka on nghal vat a, ka rin ang ngei chuan msg chu a rawn ri nghal char char a, zawn bik ka nei chiang alawm. Ka zu hmu vat a, midang msg chhiar kanin ka han hawng vat a, Min ngaih zia thu deuh hlir a ni, ka chhiar liam puat puat a, ka ngai thar riau mai ka ti!


Rilru mumal tak pu thei lo in hun ka hmang chho ve reng a, Tluangpuia pawh aizawl lamah a puten result chhuah hma an chah thla a, a awm lo chiah a, ka rilru alo luah thuk zia ka hre telh telh thung. Zantin min rawn biaa, zankhat chu ti hian ka ti a,"Ka laka i rilru putdan hi thlak rawh, i u angin min en zawk rawh, chu chu atha zawk ang" tiin. Nihnih chhung min be lo a, zep thu a awm lo, ka ngai em em a, mahse biak erawh ka tum lo bur. A zanthumnaah chuan min rawn be leh a, "i nau leh i bialpa fel tak nih chu ka la duh tho tho, nihnih chhung khan ka inngaihtuah a, ka u leh ka bialnu chu ni mai rawh, au mam" ka nui hak a. He nau zet chu en ang a nilo mange ka ti a. Chhang lem lo chuan ka mu ta daih a.


    Matric result a chhuah chuan Tluangpuia pawh distinction ah a pass a, mizo subject tih loh ah chuan letter a hmu kim vek a, ka lawm kher mai. A chhungte pawh ka chungah an lawm ve hle ani. Zanah Tluangpuia chu alokal a, pawnah kan thu a, a nui sen sen reng a, a duhawm takzet! Ka en reng lai chuan min rawn melh zawk a, ka lo en reng avang chuan a hawisan vat a, ka nuihza ka then min hmuh chuan lawm loh hmel deuhin a ner a,"Enge min present ve dawn?" a ti a, "Enge i duh a?" Ka lo ti vat a, tlem chuan a huai ve hmel ta deuh,"Ka duh chu min pe dawn mi?" "Ka theih loh tur khawp chu min dil lo hram aniang chu" ka nui sak a. Thawk a la hak a, "Tinge kan in upa hleih vang hi mi min duh loh, au mam?"fiah kalh in min melh a, ka hlauh ang ngei zawhna bawk a ni. Kei ai naupang zawk pawhin huaisen takin min duhna a ti lang ngam a, engvanginnge ka ngam loh ang, ka thinlung hi ka thunun reng thei bik lo tawp ang. A kut ka vuan a,"Tluangpui, kei nen kan inkawp chuan harsatna hrang hrang pawh kan la tawk maithei asin, i inhuam dawn em ni?" Ka ti a, hlim hmel tak min melhin a lu a bu nghat a,"Engpawh lo thleng se ka thlah ngai dawn lo che. Chuan i innghahna tlak mipa ni turin nasa takin lehkha ka zir anga, i duh danin ka awm zel ang" a ti sap a. Hlim takin a haw phei ta a, in a thlen veleh chuan msg min rawn thawn nghal a, "ka bialnu i ni ta e, nun hi a hlimawm, ka thlah tawh lovang che" ka khi suk a, rei tawk tak kan in biak chhunzawm a.



    Hun akal ve zel a, Tluangpuia nen chuan kan hlim em em thin. High school naupang ani tawhloa, higher student ani tawh a, tin Science subject alak bawk avangin zir nasa turin ka duh si a, kan in hauhna ber pawh a ni. Zep reng theih ni hek lo, reiloteah ka chhungte leh a chhungte chuan kan inkar an hre ta vat a, ka chhungte chuan min counselling hrep phawt a, a vawihnihna atan ka pa Puia, Tluangpuia pa thianpa ni bawkin an ina chaw eia min sawm tumin min zilh leh nghek bawk a. Ka rilru ka lo insiam lawk vek tawh avangin a tutemah chu ka haw lo. Tluangpuia pawh chu a chhungte chuan kei nen kan inkawp avanga an lawm lohzia leh rei kan inkawp hmaa inthen turin an lo ti ve bawk a. Kil tin ah min dotute an lo lang sup sup a, keini kan inhmangaih telh telh thung si. Ka inngaihtuah chang chuan keipawh hian kan chhungte sawi hi adik ka ti thin, hmeichhia te chu tar hma zawk kan ni a, Tluangpuia hian tuna a rilru ang hi a pu reng biklo maithei. Min iai hun te pawh ala nei maithei, mahse chu chu kan inkar tihtawp nan a tawk ka ti silo. Zankhat lek pawh inbe lo in a awm thei lo ani si a, inthen ringawt ila kei chuan na hle mah se ka tuar thei mai ang, mahse engtinnge Zotluangpuia hi ni ta ang?



Zankhat alo leng chu a ngui deuh in ka hria a, a chhan ka zawh chuan min chhang lo in veranda thlanglamah chuan a chhuk a, a rawn chhoh leh mai loh avangin ka chhuk ve a. Ka dar ah a kut pahnih in min vuan a, "Engang pawhin kan inkar hi buaiin hnawk mahse kei chuan ka then dawn lo che. Bul kan tan dawn khan engkim ka ngaihtuah lawk vek tawh, thil lo thleng thei te, kan chhungte rilru tur pawh ka ngaihtuah sa vek, chuvang chuan engthu pawh sawi se, min then lo ang tih min tiam rawh" a ti a. A kumzat ka ngaihtuahin a rilru hi a puitling ka ti thin, "Ka tan i din theih chhung chu ka kalsan lo ang che ka naute" min pawm vawng vawng a. Ni e, keipawhin ka ngaihtuah lawk vek alawm kan hmaa Thil thleng thei chu, engkim huamin ani hi bul ka tan pui a, ka phatsan tur a ni lo ka ti rilru mawlh mawlh a.



A kumkhatna chu chhungte kamkhat tawk reng chungin kan hmang zo ve mai a, ka thiante tawngkam atanga ka hriat danin Zotluangpuia hi ka kherh bet tlat niin a chhungte chuan an lo sawi a ni awm e, insawifiah ka tum lo a, a tulna ka hre hek lo. Class xii a nih ve tawh avangin ani pawh lehkhazir a bei ngawrh thei hle a, a zirlai hi zir puitlin vat a chakzia a sawi fo thin. A khat tawkin kan inhmu zeuh zeuh a, a zirlai ah a rilru zawng zawng pe se ka duh avangin an exam hnaih phei chuan a phone ka kawlsak hial thin. Kan inhmuh khat deuh avangin a chhungte chuan kan inkawp tawh lo emaw an ti nghe nghe. Tin, board exam a hnaih chinah phei chuan hostel ah a awm a, ngai viau mah ila hma hun atan zel anih avangin ka tuar ve tang tang a. Ka phak ang tawk tawkin keipawh ka inchhiar ve a, hna neih ngei ka duh avangin lehkha ka in chhiar ve nasa, lunglen leh khawhar pawh a ziaawm ve deuh thin.



High school kan kal laia ka thian kawmngeih deuh mai Sangtea MI ah SDO ani tawh nghe nghe a, kan khuaah chawlh hmangin a rawn zin a, thianho kan han inhmukhawm leh chu a nuam kan ti tlang hle a. Hun lo kal tam tawh mah se inthian thatna hi chu engtikahmah a reh thei lo. Sangtea chu awm reng thei anih loh avangin a haw ve ta a, mi a rawn be ve ta fo a. Ka thiam loh min hrilh a, englaipawha ka tan inpe em em thin, inzui nasa ve thin tak kan lo nih avang khan thianho ah pawh kan in ngaina bik hle a ni. Mi tam zawk khan kan inngaizawng emaw an ti a, mi pawh an chhaih nasa thei hle. Mahse chutiang rilru chu ka pu ngai loa, ani pawhin a put ka ring lo.



Zankhat chu min rawn fon a, rei tak kan inbiak hnu chuan,"Mam, ka awmdan ah hian i man thiam duh lo nge i hre lo tak tak?" A rawn ti hlawl a. A ngaihna ka hre lo hle mai,"Sangte, i sawi awmzia hi ka hre miah lo ania" "Min ngaihven ve tawk lo anih chu" a nui hak a,"Hman atang ka rilru hi ala pangngai reng, i hria em? High school kan kallai atang tawh khan, ka sawi ngam ngailo, hna ka neih hunah chauh ngaihzawng ka nei ang ka tih thin kha, khatih lai atang khan nang hi ka duh che ani" a ti a. Mak ka tiin sawi tur ka hre lo kher mai. Mi fel tak a ni a, ka thian tha tak pawh a ni ngei alawm, mahse chutiang zawngin alakah rilru ka pu ngai lo. Hreh hle mah ila ka chanchin chu a hriat ve tha zawka ka rin vang chuan Zotluangpuia nena kan chanchin zawng zawng chu ka hrilh ta vek a. A ngawi reng a, a tawp ah chuan,"I hmangaih em chu pa chu?" A ti a, "Aw hmangaih, ka hmangaih takzet a ni" ka ti a, kan ngawi dun vang vang a, sawi tur ka hre tawh bawk silo, ani lah a ngawi reng si, hrehawm ka ti hman hle a. A tawpah chuan,"Ka tlai hret niin ka hria, pawi ka ti. Mahse i hmangaih tak i tawng chu ka lawmpui lutuk che. Tun ah mai chuan rilru dang ka pu thei dawn lo a, engemaw avanga in lo inthen anih pawhin ka lo nghak reng ang che" a ti a, lungchhe aw a ang lek lek in ka hria. Thildang ka sawi leh hma chuan a off a, thil tam tak ngaihtuah zuiin chu zan chu ka mu tam lo kher mai. A tuk ah pawh chuan ka rilru ah a awm reng a, Sangtea chu mi fel tak a ni a, nei pawh ni ila ka tisual lo ang tih ka hrechiang. Mahse ka hmangaih chu Zotluangpuia chauh a ni.

Ka lehkhabu chhiar lai ka lo muthilhsan a, ka dar ah min rawn sawi dawt tu an awm avangin ka meng zawk a, ka harh chiang kher mai. Ka bulah chuan Tluangpuia chu a lo ding ran a, a dan pangngaiin alo nui leh ver ver a, an exam zawh ni theihnghilh thak a ka awm chu ka inthiam chiah lo. Ka bulah chuan alo thu a, kan in pawm vawng vawng a,"Ka ngai lutuk che" ka mittui alo tla sawk a, "Keipawhin ka ngai che alawm. Hei ka lokal nghal vat hi" a ti a. Sawi tur ngah viau e ti lo chuan sawi tur ber pawh ka hre lo. Ka bula thu hi ka ngai em atin ni. Ka chhungte pawh an lo haw tan a, chutia Tluangpuia nen min an hmu leh chu an lawm vak lo tih ka hria, mahse ka haider lui tlat a. A haw hnua ka pa thusawi tur thlengin ka hre vek, mahse pawi ka ti lo. Chawei dawnah chuan a haw ve ta a, a fon ka kawl pawh chu ka pe kir nghal a, kan fon pawh a rim leh dawn mange!



Ka rin ang ngei chuan chawei laiin ka pa chuan kan inthen tawh emaw an tih laia chutia kan la inkawp chu a lawm lohzia a sawi a, "Zika te hian an pawm dawn lo che, chiang takin i nu nen chu chu kan hria a, i tan tha tur anih hi kan sawi" a tih chuan ka rilru chu ana ve zawk a. Mahse ka chhang lo. Ka thinlung hi ka zui zel phawt tur a ni. Nikhat chu dawrah thil leiin ka chhuak a, ka haw lam chuan Tluangpuia leh a nu chu min tawk zawngin an rawn kal a, han luh kawi mai na tur in a awm silo, huphurh takin kan inkal pel a, Tluangpuia chuan min melh pawn ka hre lo. Chu chuan min run kher mai. Min be turin ka beisei lo a, mahse min hmu lo der hmak kha na ka ti ve hle. Zanah chuan min biak tumin min rawn call reng a, ka la duh bik lo a, msg min thawn a, ka chhang duh bawk silo, a tawpah chuan ka lo kal dawn a ti ta nge nge a, a lokal leh tak tak ka hlauh avangin a msg chu ka chhang ta hram a, min rawn call nghal a, ka thinrim chhan ka sawi chuan a nui hak a, "Nangman nuam lo i tih ka hlauh vang nih kha, keichuan biak che kha ka chak lutuk tlat, mahse anu khan huat hmel deuha a melh che ka duh hleinem" a tih chuan ka thinrim pawh a reh lehnghal mai a. Naupang zawk leh dawm ngai zawk angin lang mahse kawng tamtakah ka tluk lo em em a, ka thinchhiatzia a hrechiang a, min hrethiam em em thin.



A khat tawk hian Sangtean min rawn be ve reng a, thu pawi chu sawi lo mah se nuam lo ka ti rilru thei hle. Kei akar min lo be ve duh chu min be tawh lo tura han tih ngawt a nuam si lo a, han chhan ve chang nei mah ila a vai phei chuan ka chhang ngai lo. Tluangpuia hi hmeichhe duhzawng tak chi ani reuh a, betu leh ngaizawngtu pawh a ngah, ka hriatpui loh chu a tam lo in ka ring. Tumah a be let ngai loa, beiseiawmin tu lakah mah a awm ngailo bawk. Chuvang chuan keipawh hian a hriatloh a biak neih ka duh ngai lo. Sangtea chungchang erawh engmah ka hrilh lo a, a chhan pawh ka hre bik lo. Thik ngai lo tura ka lo ruat lutuk vang pawh ani mahna!



Nikhat chu ka thiannu Mampuii te inah kan leng a, kan chhungte avangin inhmuh reng alo harsa ve bawk si, Mampuii te in hi kan inhmuhna hmun ani deuh ber tawh a, ka fon chu a khawih a, engmah thil pawi a awm vak pawh ka hre lo. Mampuii thawmhnaw thar neih ho chu ka enkual mai mai a, vawilehkhatah Tluangpuia chu a hmel a dur khup a, min melh run a, nuam lo ka ti kher mai. A lu a thing nar nar a,"Ka awih thei lo" ka fon chu lak ka han tum a, ka kut alo paih a,"Engtinnge tiang hian i tih theih a? Engkim kan inhrilh thin ani lawm ni?" Ka hrechhuak e, nizanah Sangtean msg min lo thawn a, min nghah reng tur thu leh min hmangaih takzet thu vel ni ta in ka hria, ka mutchhuah tawh lutuk vangin chiangkuangin ka hre tawhloa ka delete lo a ni chiang mai. Sawi tur ka hre lo ka thu hnawk a, "Hemi chungchangah hian enge sawi tur i neih?" A ti chang fak a, "Tluangpui, ka tihpalh, hrilh che ka tum..." "Engtika min hrilh nge i tum a?" Min lo tawng khalh a, aw! Engvangin nge atir khan ka lo hrilh mai loh? Buaina a awm lo mai tur. Ka ngawih reng vang chuan a thin a rim zual sauh a, "Midang i lo be char char, a rukin tumah ka be ve ngailo, kan inkarah thuruka awm ngailo emaw ka tia. Engtinnge i theih zawk, ka duh lutuk che vang hian em ni hetia i awm?" Thinrim tak taka a thinrim vawikhat na ani a, hrehawm ka ti takzet, "Tluangpui, min ngaidam rawh. Ka tihpalh a ni, a thleng nawn tawh lo ang" ka ti tawp a. Sawi tur dang pawh ka hre lo. Ka fon chu ka kut ah a hmehbel a, kal tumin a in her a,"min ngaidam thei lo mi?" Ka aw chu a ri chang chang a, min chhang tawh dawn lo emaw ka tih hnuah muangchangin a rawn in her a,"Ka ngaihtuah phawt ang" a ti a, a chhuak nghal vang vang a. Ka thu hnawk a, hetiang tak hian thil athleng ang tih ka lo ngaihtuah phak ngai lo. Rilru nat hmel taka Tluangpuia min melh kha ka mitthla ah a cham reng a, biak tumin vawi tam tak a no.ka hmetchhuak a, ka ngam lo, ka dah leh thin, a ni laha reh hmak si. Karkhat zet kan inbe tawh lo, ka ngai lutuk chu ka puakkeh lo chauh tawh a ni.



Sunday zan a ni a, ka chhungte chu an inkhawm vek a, keimahin tv ka en a, kawngkhar kik ri ka hriat chuan peih lo zetin ka va hawng a, Tluangpuia alo ni reng mai. A hmel te chu a pawr fap a, a mu tlem ve hle anih ka ring. Ngawi rengin alo lut a, sitting room lamah kan in zui phei a, sawi mai tur kan hrelo, a tawp a tawpah chuan amah zawk tawng hmasaah a tang a,"Khatia thinrim vak kha ka tum pawh ani chuang lo. Ka thiam lo a ni" hepa tak hi chu aw! A tlawm zawk nih hi a hreh ngai lo, hei hi a nihna dik tak chu a ni. Ka inthiam lo zual sauh a,"Tluangpui, i thiam loh a awm hleinem, keipawh ni ila kha ai nasa khan ka thinrim ang. Pawi ka ti takzet, ka thian tha tak a ni a, khatianga ka chunga rilru a pu kha han sawichhuah mai kha ka hreh ve deuh a, hrilh che chu ka tum reng tho" ka ti a. Ka bulah chuan a rawn insawn a, ka kut a vuan a,"I tello a karkhat hman ka zir a, ka hlawhchham a ni e" a nui sak a, ka Zotluangpuia kha ka nei let leh ta, "Vawikhat tal msg min lo thawn te chu ka ring ve viau ania. Ka fon hi ka en thlawn ngun si" lungawilo ni miah silo hian a ti a, ka chak zia leh ka ngam loh thu ka sawi chuan a nuih a za leh var var hle a. A tuka inhmu leh ngei tura intiam chungin a haw ta a. Ka thlir reng a, kawngkawi a thlen chuan alo hawi let a, kut zaizirin fon chu a bengah a dah a, a fon a khawih neuh neuh a, a ngaihna hre lo deuha ka nghah lai chuan ka fon alo ri a, ka hawng vat a, "ka hmangaih che" amah ka en vat a, min lo bye lauh lauh a, a kal liam ta. Ka ngai kher mai, a chezia engkim hi ka duh dan vek a ni.



Thianghlim takin kan inkawp a, harsatna neuh neuh hi chu tawk ve reng ang kan ni, mahse kan pahnih kan nih chuan paltlang a harsa lo. Buaina pakhat erawh kan nei, Tluangpuia hi a pass chuan kan awm hran a ngai ngei dawn a, hetiang hunah hian puitling zawk nih hi harsa ka ti thin. Hun chelhdin loh na na na chu an result alo chhuak a, distinction ah pass in entrance exam ape ve a, RIMS, Imphal ah MBBS zir turin a in ziak tling ve ta a. Ka lawmpui rualin ka ngai dawn hle a ni. Kan hma hun, kan tana tha tur vek ani si. A kal hma zan chuan kan kawt ah kan thu a, awm hran chu kan huphurh ani tih kan boruak chuan a tilang chiang hle, ngawi rengin kan inkuah hle hle a, sawi tur ka ngah tehlul nen sawi chhuah chu harsa ka ti, ka hrawkah min hnawh tlat a, ka mittui chu tla lo turin ka dang hram hram a. Dar 10 ri a, ni e, zing dar 9 rik hunah chuan kan inhlat tawh dawn em a, kan inthlahlel ve em a ni. A aw a thian karh karh a, "Nang hlata awm reng chu harsa ka va ti dawn tak, khawi hmunah pawh awm ila i tan ka rinawm reng ang. Nangpawh rinawm takin lo awm la, kan tan, kan hmahun atan tuna kan hrehawm hi a ngai si a" a chawl dat a,"ka ngai dawn lutuk che" kan mittui a tla a, ni e, he hun hi alo la thleng dawn tih hre mah ila a hun alo thlen meuh chuan insum a harsa a ni. A ipte a zen a, englaiin nge alo siam tir tih pawh ka hre lo, zungbun pahnih a rawn phawrh a, kan hming bul ve ve chu alo chhut tir a, ka kut la in ka kutzung u ah min bun tir a, ani pawh chu ka bun tir ve a,"Hei hi tunah chuan ka theih tawk ania, nakinah hlawh ka neih hunah mawi deuh ka la lei dawn che ania. Ilo phelh chuan i chaklo ang, lo phelh miah lo ang che, i hria em?" a ti a, kan han nui leh rih a. A tuk ah thawh hma te a ngaih avangin inkham lo tak chungin a haw ta a. A tukah pawh ka thlah ngam dawn silo, ka rilru chu a na ve ngawih ngawih a ni. An in lan theihna atang chuan ka thlir a, an motor a an chuang lai chu ka thlir reng a, min rawn call a, ka awmna ka sawi chuan alo hawi vat a, ka lo bye bye a, a mittui chu a hru zauh a, nui rawh ka tia, harsa ti tak in a nui lui sak a, an kal liam ta. Ka nun hi a ruak nghal ngawih ngawih in ka hria.



Thla thum lai a liam veleh tawh a, nitin kan hun hman dante inhrilh in kan lunglenna te kan inhrilh tawn thin. Hetih lai hian Sangtea chu an rawn transfer a, kan inah a rawn chuangkai zing hle a, Tluangpuia pawh engkim ka hrilh a, tin, thiantha te an lo nih bawk avangin atan pawh han thik vak ngaihna a awm bik lo a. Mahse a chang hi chuan a thik ve lek lek hian ka hre thin. A awm lo lem lo e. Keipawh chu Sangtea te office ah MR in ka thawk ve hlauh a, buai tak taka hun kan hman tum te alo awm a, hun pawh a kal ve duak in ka hriat phah thin. Kawnglehlamah erawh Tluangpuia chu a lawm vak lo a, written leh interview te hmachhawn mah ila Sangtea chuan inrawlhna aneih arin avang chuan a ngaihdan a ni vak lo in ka hria. Kan inkarah engmah a awm lo a, ngaihtha taka awm turin ka ti thin.



Hun alokal ve zel a, Tluangpuia pawh thlakhat chhung chawlh a nei a, kan lawm dun kher mai. A lo thlen zan chuan lo chhuah a tum ve hle a, mahse a nu chuan a phal lo bur! Kan thin a rim dun hle, tihngaihna ngang a awm silo a, kan inbe tlaivar deuh zak. A tukah office ah alokal a, kan buai lem loh avangin pawi pawh ka ti hran lo. Kan pute meeting in an zin vek a, chawhnu hma deuh takah kan haw diak a, Tluangpuia chuan an motor a rawn keng chhuak a, Mampuii te in lam kan pan nghal a. Kan thlen hnu lawkah Tluangpuia chu a nu in a rawn fon a, a chhuk hma ai daih in strict a tum a nih hmel, ka lawm lo hle mai. Inthlahrun hmel takin Tluangpuia chu ka bulah alo thu a,"Hrehawm i ti em? Anu hi engtinnge ka hneh theih ang le?" Hrehawm tih hmel takin min melh a, ka khawngaih lutuk, ka kuah a,"Tluangpui, kei chuan hrehawm ka ti miah lo ania aw, kan tuar tur alawm hengte chu" ka ti a. Mampuii chuan chawei turin min sawm nasa bawk a, ei ka tum a, Tluangpuia erawh a patea ten chaweia an sawm avangin a haw ta a. Zanah chuan Sangtea leh Zuala an lokal a, Tluangpuian min lo biaa, alo len theih loh thu min hrilh a, Sangtea leh Zuala an lokal a ka ti a, "hmmm... a tha nih chu" a ti a, fon a dah daih a. Ka call back pawn a pickup duh lo vel chu ka nuih aza deuh hlek a, hetia a han thik ve hian nuam ka ti riau.



KTP hnatlang a awm avangin Tluangpuia nen chuan kan kal a, biakin kan thleng tep tih in a nu kan tawk thut a, ka phu nasa lutuk ka thlawk chhuak lo chauh, "Bawiha i rual pui hnatlang tumah an awm lo, i kal ve duh kher anih kha" an ti kher anih chu! Tluangpuia chuan inthlahrun hmel deuh a ka lo ding chu ka kutah min kai a,"Nu, KTP te chu a inpe apiang te telna tur alawm. Bakah Mami nen kan nia midang chu ka mamawh lem lo" a ti a. Kal mai kan tum chu a nu chuan hmaisen teuh in,"Enteh i thiltih hi i lawm em? Ka fapa hian a vawikhat nan min hnial ngam ve anih hi, hmeichhe fel tak i ni emaw ka tia, ka fapa hian a thlah duh lo che nih pawhin nangman then mai ta che" min han ti zui sak a. Ka zak bawk si, thinrim bawk si Tluangpuia kut chu ka thlah a, kal ka tum a, anin aphallo min vuan a, mi kal an awm neuh neuh tah avangin mualpho ka hlau si, Tluangpuia chu tawng a tum a, ka lo khap tlat a, mualpho dawnin a inhre ve aniang a nu chu a kalsawn ta a. Tluangpuia chu a zah hmel in hrehawm a ti khawp mai, "Tinge min lo khap tlat a, ka nu pawh nise khatianga a tawng khum che kha ka duh lo" a ti a, mahse kan mualpho thui zawk dawn vang leh a nu anih avanga zah tura ka tih chuan a lungawi thei chuang lo. Mood off deuhin hnatlanna hmun chu kan thleng a. Mampuii te pawh an lo thleng tawh a, kan hlim lohna te theihnghilh in kan nui leh ta bawk bawk a.



Reilote emaw kan tih chhungin thla khat alo vei leh dawn reng mai, Nu Zaii(Tluangpuia nu) pawh a reh ve vang vang a, min pawm tak vang anih erawh ka ring lo, nu fing tak a ni a, engemaw tak tih chu a tum leh ngeiin ka ring. Pa Zika erawh pa tha ngang a ni a, ka chungchang hi tawngkam khat pawha a sawi ka la hre lo. Tluangpuia pawh a chhuk leh tawh a, keipawh thingtlang ah te kan hna avanga zin a ngai fo a, kawnglehlamah chuan a nuam phian mai. Sangtea pawh mi fing an ni a, ka tan thian tha tak anih chhunzawm reng a, kan in hi in puiah a neih avang in a tam ve hle.Tluangpuian min rawn biak hian Sangtea chungchang sawi chhuah a, mi sawi danin in zui ngun tih vel mai mai te a rawn thinrim pui fo ta mai a. Engkim ka hrilh a, a hrethiam hle thin kha a ni a, mak pawh ka ti hle. Mahse ka dawh hram hram a, hmun hrana awm chuan thil hi a buaithlak thin tih ka hriat vangin ka thinrim duh ngai lo. Zankhat min rawn bia erawh chu ka thin a rim ve kher mai,"Ka nu in a duh loh vang che hian runluih nan kei min hmang a, khatah Sangtea nen hlim takin in awm tih ka hria" tih vel ten a rawn ti a, ka ngaihdan a ni em em bik tawh lo a,"Tluangpui tun tum i chhuk chu i mak ka ti ve khawp mai. Thuthang mak tak tak i hria a, a hrilh tu che hi sawi rawh, ka kal anga ka va zawt nghal dawn" ka ti ve a. Karkhat chhung kanin be lo. A chhungte min tihdan zawng zawng pawh ka tuar tawh laia min ring lo chu na ka ti ve a ni.



Nilengin office ah kan buai a, ban hun pangngaiah pawh bang hman lo, in ka thleng fel chiah tih ah chuan Nu Zaii chu thinrim em em in alokal a,"Khawnge ka fapa a awm?" A rawn ti ringawt a, ka chhungte pawh an awm kim vek a, kan bangbo hlawm hle,"Engtinnge ka hriat anga? Karkhat chhung kan inbe tawh lo" ka tih chuan ka samah min rawn kek a,"Misualnu, nang nen in inkawp hma kha chuan fapa fel leh thuawih ka nei thin asin, hostel ah pawh a awm lo, tuman a awmna chin an hrelo, nangmah vang vek anih hi" a ti a. Ka u chu a insum thei tawh bik lo, ka sam a keh na chu a phelh a,"Nu Zai, kan nau hi a dik e a fel e kan ti hauh lo, mahse kan inah hi chuan min zah ve deuh teh" a ti a. Ka nu leh ka pa chu ka khawngaih lutuk, rilru nat hmel deuhin an thu reng a, an kun a, ka rilru an ti na kher mai,"kan chhungkaw ti darhtu i nih hi, i thiltih chhiat hi siam tha leh ngei ngei ang che" tih pahin a chhuak a, ka mittui hi a tla zawih zawih a. Ka pa chu ka bulah alo thu a, "Mamte, khatiang kha ani tih kan hriat avang alawm atirah pawh kan hrilh che" a ti a, tawngtaina hun a hman zawh chuan chawei an siam a, mahse ei chak hmel tuman kan pu lo. A hmingin tlem ka ei a, ka room ah ka lut a, Tluangpuia chu khawnge a awn ang,fon ka tum char char a, a fon a pickup thei silo. Whatsapp a a last seen ka en in kan inbiak loh atang a khawih miah bawk silo, msg chu ka hnutchhiah ta tho a. A khat tawkin ka call reng a, zanah pawh hna ka ngah nen pakhatmah ka thawk thei lo. Zanlaiah ka hna chu thaeh tumin ka inchhawp hnawk urh a, ka fon chu a rawn ri a, ka en chuan Tluangpuia alo ni a,"Zotluangpui, khawnge i awm?" Ka mittui a rawn tla ringawt,"Min be duh tawh siloa, awmngaihna pawh ka hre lo, ka thianpa in an inah min hruai a. Min lo biak hun hi ka lo nghak reng asin, ka ngai lutuk che" a ti a. Hostela lut turin ka ti a, "Min then emaw ka tia, ka rilru natzia chu naktuk lo haw turin ticket pawh ka book vek tawh a" te atia. Ka khawngaih ngei mai. Tha takin kan inbe zo a, ani pawh hostel luta class pawh kal turin a in tiam a. Kan inbiak zawh chuan thil tam tak ka ngaihtuah a, Nu Zaii hian a fapa hi a hrechiang lo hle in ka hria, a fapa hmakhua pawh a ngai tak tak lo. Kan innei ngei ngei dawn tih pawh a awm lo a, hetia ka chunga a tih vak vak hian a fapa in a tuar zel tih pawh a hrethiam lo.



A kumkhatna chu tha takin a zo ve a, thla thum chhung chawlh an neih avangin a pa ai nitin sikulah akal ve a, zanah chuan a rawn leng ngei ngei thin. Khatia Sangtea nen kan chanchin lo hrilh vak tu ka zawh chuan ka rin ang ngeiin a nu alo ni a, mak ka ti vak lo. Sunday zan ani a, inkhawm kan tum a, Tluangpuia erawh tlai atang a nawmsam vakloh avangin a mu a, Sangtea leh Zualan min rawn sawm a. Kal kan tum lai tak chuan ka fon a rawn ri a, Tluangpuia no.alo ni a, kan pickup chuan a nu alo ni, min ankhum leh dawn emaw ka tih lai chuan ka rin loh deuh in tap chung chuan,"Mami, Bawiha damdawiinah kan phur chho, malaria pf an tia, lokal nghal rawh" a rawn ti a. A mangang hmel em avang chuan thil awmzia Sangtea ka hrilh a, keimah maia ka kal chu a phal lo a, Ka inthlak sawk sawk a, Sangtea chuan a motor alo va la a, a chak thei ang berin hospital kan pan a. A mak khawp mai, ka thlan fimin min bual a, hlauhthawnna in ka khat ani ber. Ka kut chu Sangtean a hum tlat a, engkim atha leh vek ang, hlauthawng suh" tiin min hnem mawlh mawlh a. Kan han thlen chuan an lo tam tawh khawp mai, Pa Zika chuan min lo chhawn vat a, Tluangpuia bulah min hruai a, Nu Zaii chuan min hmuh veleh min lo kai a, "Bawiha, hei Mami alo thleng ania, i hria em? I ngaih thin em kha hei alo thleng ania" a mittui a tla zung zung a. Thei leh theilo hian a rawn meng a, min hmuh chuan a nui sak a,"ka lawm e" a ti a. Ka khawngaih lutuk chu ka muttui a far ve zawih zawih mai. A kut ka la a, tumah ka zah thei tawh lo, "Tluangpui, i dam leh vat dawn ania lungngai miah suh aw" ka ti a, a phun sep sep a, a hmui bulah ka beng ka han dawh chuan,"Kalsan che hi ka duh lo asin, ka thlah ngai lovang che ka tih kha ila hre reng em? Ka thutiam kha ka ti puitling thei dawn ta silo" ka ngaithla duh tawh lo,"chutiang sawi suh, ka ngaithla duh lo, i tha leh dawn alawm" ka ti a. Nu Zaii chuan ka kut leh Tluangpuia kut chu a vuan a, "min ngaidam ru aw bawihte, i nu hi ka thiamlo takzet ani" a ti a. A lu a bu zauh a, min en leh a, a nui a,"ka hmangaih che" a ti sap a, a thawk abuai a, doctor alokal vat a, pawnah min chhuahtir vek a. Minute 10 hnu vel chuan beidawng takin doctor alokal a,"kan chhan thei ta lo" tih chu kan hriat ani zui nghal. Aw! Na ka va han ti tak em! A damlo tih kan hre chauh a, min kalsan ani nghal mai si. Mu leh mal ka neilo, ka tap char char a, ka tah loh leh ka awm ka chum a, ka awih thei thlawt lo. Zotluangpuia a thi tih hi ka la pawm thei lo ani. A ruang bula ka awm te chu ka hre riai ruai a, chiang taka hriat engmah ka neilo. Sangtea leh Mampuiin min zui chawt a, Nu Zaii lahin min tahkhum reng bawk si. Ava hrehawm tak em! Inchhungah ka leng loa, pawnah lah kan sulhnu hlir ka hmu si. Thih ve daih chu ka chak ber. Thla khat a tlin ni chuan thlanah ka kal a, pangpar ka daha, a thlan chu ka kuah ngawih ngawih a,"Tluangpui, i va reh rei ta ve. Ka lokal hi, min chhang ta che" ka mittui a tla zawih zawih a. He thlan khawhar takah hian beidawnna hi ava thuahhnih em! Ka koh khan min chhang lo in a awm ngai lo asin. Tunah lah a reh vang vang ta si. Engtia rei nge ka awm pawh ka hre lo, ka dara min rawn vuantu chu ka en a, Nu Zaii alo ni, ka bulah lo thu in a tap kauh kauh a,"Bawiha nen khan hlim takin awm ula ka ti asin, i awih lo em?" hul hak in a nui sak a, amah vek chuan,"I kianga a hlimzia leh a hmangaih tak tak che ti ka hriat chhuah khan kan ina leng tura sawm che ka tum a, mahse i pa Zika te thianpa kha chawei tura kan sawm avangin Monday tlaiah lokal tir che ka tum ta a, mahse Bawiha kha khatiang khan a awm ta mai si, min ngaidam rawh aw" a ti a. Ka khawngaih ve kher mai, lehkhabu pakhat leh photo album hi min pe a, kan haw ta a. In ka thlen chuan Nu Zaii thil min pek chu ka en a, diary alo ni a, a nitin hun hman dan ziahna buah pawh chuan ka hming a tam hle mai. A tawp lamah chuan he thu hi alo ziak a,


"Ka dam hun chhung hi a reilo pawh a ni maithei a, mahse pialral ah pawh nangnena intawn leh hi ka duh ang, au mam. Ka hmangaih em em si che a."

tih leh

" When i saw u for the first time, I thanked God for introducing me to the most beautiful angel on earth.
PS- i love u"



Ka va han tahpui nasa tak em! Album ah pawh chuan kan pahniha kan thlalak hlir a dah a, a thi hma tur hi alo inhre lawk ni maiin ka hria, ka lung ati chhe tak meuh meuh ani. Engtikahmah ka hmu leh tawh dawn lo, heng a hlimthla hi ka chan tawk chu an ni tawh si. Thian ngaina mi tak ka nih thin nen tuma ka kawm chak lo va, Mampuii leh Sangtea te erawh chuan min thlahthlam ngai lo. Ka tan an hlu takzet a, chaw ka ei thei lo tih hria in ei tur tha tha min rawn kensak a, min ei luih tir thin. Thihna avanga na te tawrhna chu ka hrethiam takmeuh a, inhnem theih ani lo ti thin mah se thiantha te hian min lo thlamuan thei khawp mai tih ka hrechhuak bawk a. Engtikahnge he ka tawrhna hi a ziaawm ang tih chu hre phak lo mah ila tunah chuan hetia amah ngaih vanga tah hawm hawm theih hi ka la duh zawk. Zan ber hi a hrehawm thin, a ngaite bawkin arsi anlo phe leh uarh a,min thlirpui thintu Tluangpuia a awm ve tawh silo. Mittui nen ka thlir a,ka hawi vela engkim mai hian ka lung an ti leng vek ani ber. A zirna college chu va tlawh ila ka rilru hi a dam deuhin ka ring tlat a, ka chhungte pawhin min hrethiam khawp mai, ka pa in pa Zika bula alo sawi chuan Nu Zaii pawhin alo ti ve chiah a, kal rual sela atha ang an ti a, engkim an lo tifel vek mai a. Pawisa chengkhat pawh kan sen an phalloa, flight ticket engkim min lo tih kep vek a. Zankhat chu an college atang call ka dawng a, a classmate te an lo ni a, ka hming hi a lar thu leh vawikhat tal min hmuh an chak thu te an sawi a, zin ka tum thu ka hrilh chuan min ral ngei an tum thu te pawh an sawi a. An fel ka ti khawp mai.


Friday ah Nu Zaii nen chuan Imphal lam panin kan thlawk chhuak ta a. Airport ah Tluangpuia thiante pahnihin motorin min rawn lam a, Nu Zaii nen chuan kan insum theilo kan mittui hi a tla zawih zawih mai ani. A thianpa Chhuana chu Imphala awmnghet sa an lo ni a, an inah min mikhual chu a tum em avangin kan hnial bik ta lo. Mifel tak chhungkua an lo ni nghe nghe a, Tluangpuia hostel atanga a chhuah apianga a riahna hmun alo ni a. Kan inbual faia, chaw te kan ei hnu chuan Nu Zaii te leh Chhuana nu te chu an inkawm a, Chhuana chuan inchungah min hruai a, aroom a kan luh chuan ka lung a rawn chhe thut a, ka han tap hawm hawm a. Ka thawl hawk in ka hria, Chhuana chuan ti hian a sawi a,"Tluangpuia hi a tawng tam lo viau na a i chanchin sawi erawh hi chuan aphur thei teh asin. In in tih thiamloha hostel atanga achhuah pawh khan hetah ania a awm, tah sawn a thu a,(sofa chu a kawk a) i thlalak a keng a, a en reng thin. Chuan hmanni khan hei hi ka hai chhuak a(lehkha chu min pea) ka tahpui naaa asin aw!" tiin. Tluangpuia thutna a sawiah chuan ka thu a, lehkha chu ka pawt mar a, a chhungah chuan



"Another day without ur smile
Another day just passes by
But now i know how much it means
The time we spent apart will make our love grow stronger
But it hurts so bad i cant take it any longer
i wanna grow old with u..
I wanna die lying in ur arms
I wanna be looking in ur eyes,
I wanna be there for u
sharing everything u do.. "

A hnunglam ah chuan hei alo ziak bawk a,

"Engatinge damrei lo tura ka in ngaih leh tlat thin le! Kalsan che ka duhlo, ka hmangaih che mam"



Ka tap nasa lutuk chu ka lo khawng ani ang, ka harh chuan min lo kil bial laih a, tui vawtin min lo hru a, mikhualna hmuna chutia awm chu zahthlak ka ti, mahse Zotluangpuia khan a phu a, mualphopui khawpa tawrh hi a phu takzet ani. Atukah chuan an college ah kan kal a, hlim taka hun alo hman thinna hmun chu ka fang kual a, hruksen loh mittui biangah alo luang a,


Tluangpui, Zotluangpui... a reh ta vang vang mai si a.


"You just faded away
You spread your wings you had flown
Away to something unknown
Wish I could bring you back.
Youre always on my mind about to tear myself apart.
You have your special place in my heart..."

(Hmangaih chan ta zawng zawng tan ka hlan e)

No comments:

Post a Comment