PRO-PASTOR IN NUTHLAWI ZU ZUAR - Part - II

 PRO-PASTOR IN NUTHLAWI ZU ZUAR

Mahse kan duhdan ang rengin thil a kal theilo tih tawng chiang bertu ah ka tang chho ta a ni.Chutianga hlim taka hmalam hun eng tur beiseina nena ka thlir reng lai chuan zankhat chu ka thianpa ka naupan tet atanga ka thiantha ber thin Rintea,mahse Kohhran leh veng a dan avanga inhmu zen zen theilo chuan min rawn phone a,kan ti ti mai a,chutianga kan inbiak lai chuan"e,ilo hre ve tawh em,kha,High School i kal laia i bialnu thin Duhsaki,kan Headmistress fanu pawh khan pasal a nei dawn a sin"a rawn ti ta thut mai.A fiamthu emaw ka ti hial.Mahse Rintea chuan dawt a sawi ngai si lo.Mak ka tiin na ka ti em em a,ka tek(r) chhawk a ni ber mai.Dawt nise ka ti em em a,mahse thutak ngei a nisi.Awmdan pawh ka thiamlo a,ka bei tepawh a dawng rum rum hial a.Engmah ka tih a tuilo a,chaw pawh ka ei thei manglo.Na ka ti em em a,kumhlui thlah zana kan inthlah dan te kha ka hrechhuak uai uai a,dan rualloh chhing mittui chu na ka tih em avang chuan ka biangah a rawn luang thla a.'Duhsak,a vawihnihna atan maw min phatsan leh tak'tiin ka tap a.Pathian hnenah pawh ka vui hle a,"Lalpa,engatinge khawvela ka hmangaih ber min laksak"tiin.Chutih hunlai chu Pathian pawh hi engmah alo nilo e tiin ka Zirna hmun chu chhuahsan ka tum a,mahse mak tak maiin Pathian hian min veng a,chutia chhuah tumna rilru ka put hial atang chuan damlohna in min tlakbuak nghal a,engmah ti thei lovin khum betin ka na ta reng mai a,ka zirna hmun chhuahsan theih lek loh chuan chu natna chuan min tlakbuak a ni.Hetih lai ka damloh lai vel tak hian Pathian chuan a 'aw' fiah zet mai hian min hriattir a,"Ka fapa,engvangin nge i thinur?Engvangin nge kei mi huat?Ka thilsiam pakhat ve mai vangin keimi kalsan i tum maw?I tan ka fapa ka hmangaih em em chu i tan ka rawn tir a sin.I tan thihna khawp hial na a tuar a,Kraws ah khenbeh ani a sin.Engvangin nge kei aia he hmeichhia hi i hmangaih a,i thlan zawk le?"a rawn ti a.Chutah zet chuan ka in hmuchhuak chiang ta ngei mai.Tap zawih zawih chungin Pathian hnenah chuan sual thupha chawina ngaihdam ka dil nghal a.Ani aia Duhsaki ka lo dah pawimawh hmasa te kha inchhir em em mai a.Lalpa chuan ka thinlungah a dawttu niloin hmasa ber nih a lo duh a ni.Chu chu ka hrechiang ta khawp mai.Pathian hnenah chuan thupha ka chawi mawlh mawlh a,'tun atang chuan i chhiahhlawh hian nangmah a dah pawimawhin,a hmangaih hmasa ber ang che'ka ti thei ta a ni.Hetih lai hian ka rilruah 'I awmdan tur chu Lalpa chungah nghatla,amah chu ringla,aman a ti vek ang'tih chu Pathian chuan min rawn hrilh nawn leh a.Ni e,engvangin nge he thu ka hrereng chu si hian ka lo vah bo'h?Mahse tunah chuan engmahin ka rilru an tina tawh ngailo ang.Lalpan min awmpui in training tha tak min pe zo tawh si a.'I kawng zawng zawngah amah hrereng la,i kawngte chu a kawhhmuh zel ang che'tih ziak a ni bawk si a.

Hun te an liamve zel a,keipawn ka thil zir chu ka zir zawh hnu chuan Pathian khawngaihna in tluang takin Pro Pastor ah chuan min la ve ta a.Ka Pa bang lova min tawngtai sak thintu nen lawm avangin mittui nen Pathian nenah lawmthu kan va sawi nasa em.Tunah chuan Krista hmasa ber a ni tawh a.Amah nen engkim kan ti dun thin.

Kum chanve chauh chhim lamah ka awm tihin kan khaw Kohhran mipui te chuan hotu lamah dilna an lo thehlut a,keichu kan Bial ah min dah turin an lo nawr a ni.Pathian remruat a ni ang,hetih hunlai tak hian kan Bialin Pro Pastor a neilo a,hotu lam pawhin ihe lovin keichu kan Bialah chuan Pro Pastor ni tur chuan min dah ta nghal a.A ropui ka tiin Pathian hnenah lawmthu ka sawi chamchi a,ka ning ngailo.Hetianga kan khua a let lova ka awm hi hun reitak a ni tawh a.Thiante pawn nupuite neiin fa an neikawh deh duah tawh a.Tunah chuan kan khua pawh a danglam ta.Ka Pa pawh a hnathawh ka chawlhtir a,Pro Pastor quater luah lovin kan inah chuan ka Pa nen kan awmdun a.Ka Pa chuan kan inbulah chutuah huante a siam a.Engvak tiloin chutiangte chu a enkawl mai mai tawh a ni.A kumte alo upa ve tan tawh si a.

Duhsakin pasal min neihsan hnu atang khan hmeichhia reng reng hian ka rilru an luah leh tawh ngailo a,hetiang hian Pathian rawngbawla thih thak thleng a Nupui neilova awm chu ka tum a ni.Mahse Pastor nen nikhat kan bialfang chu kan bial a mite intinah lutin tlawh kualna kan nei a.


Chutia kan fangkual Vengtawp kan thleng kan fangzo kan haw tur lam chu rinloh tak maiin Duhsaki nen chuan ka inhmu thut mai a,mak ka ti hle.Ani pawn min rawn hmuve chu a hmel awmdan atang chuan a danglam ve tih ka hre thei.A zah hmelin a mitmeng leh hmel awmdan atang chuan min hmuh a duhlo ngawih ngawih tih a hriat.Mahse kan kalna kawngpui chuan in tawklo theilo in min siam tlat mai a.Keipawn diktak chuan ka huphurh a,ka zam a ni.Khawvela hmangaih ber leh awm chhun,mahse mita ni tawh hmuh chu a hrehawm zia nangni pawhin inhriat ve ngei ka ring.Mahse ka rilru ka ti paukhauh a,puitling zawk leh mipa ka ni alawm mawle tiin kan intawk hnai tamaw tih ah chuan ka be ta hram a.Ani pawn a rul tawk chuan min chhang ve mai a.Hmelhriat inbiak satliah chuan kan inbia a.Mahse chhungrilah chuan a dang si.Duhsaki chu pasal a neih tawh vang nge a awm tawp tawh a,puan a veng a,kawr banbul uk lam a ha a,a sam pawh khuih mangloh tih a hriat,Silipar a bun leh a,chuan Polythene ah thil eng engemaw a khai bawk.A Nu ve hliah hliah tawh a,a nulat laia a hmel pawh a pha tawhlo.Mahse hmangaih bertu thinlungah chuan a mawi a,a la nalh em em a,a danglam ngailo.Hmana a hmangaih angreng khan ala hmangaih a,chu chu paih bo theih a ni tawh lo.Duhsaki a nih chhung chuan hmangaihtu chuan a lei taksain piallei thuahriat kara fam a chan a,a thlarauin a chhuahsan hma zawng chuan a hmangaih reng dawn a ni.


    Kan inkal pelh hnu chuan kan Pastor chuan"kha nu nen khan in inhria el'o?ati a,kei chuan"aw,high school kan kal laia kan kalpui thin a nia"tiin ka chhanglet a,Pastor chuan"a nimaw,anih chutia naupan lai deuh atanga inhria in nih chuan nakin chu la leng teh ang che,hmeithai a ni a,mahse khawtlang leh kohhran,Pathian duhloh Zu a zuar tlat mai a,nang a hmelhriat leh tawnghmang thiam deuh,a thil tih thalo te sim tir a,Lalpa lamah rawn hruai tum hram ang che"min han ti chu mak ka ti kher mai"eheu,hmeithai maw a nih tawh a?"ka ti he haw a,Pastor chuan"aw,ila hre nange,a Pasal chu nikum i rawn awm hma khan a boral tawh a lawm,tikhuan fa pawh nei lovin a hmeithai ta anih khu,a chanchin ka hreve vaklo a,nakinah a hreawm deuh ila zawtchiang dawn nia"a ti leh a.Mak ka va ti ngai em.Duhsaki,mi nuntluang tha pangngai tak si khan Zu a zuar thei maw?Engtinnge a nih theih?A chungah eng thil chiah nge maw thleng le?Chumi hnu atang chuan Duhsaki chanchin chu ka ngaihven zui ta reng a


    Duhsaki hringnun zinkawng chu ka hrechiang a,High School kan kal lai atang tawh a tun dinhmun a thlen dan zawng zawng.Amah chu ka ngaidam nghal vek a ni.An inah chuan ka leng thin a,a tirah chuan min zah khawp mai a,mahse ka leng zing tak deuh hnu chuan ngaiah a neive ta a.Pathian thu ka hrilh thin a,chuan ka haw dawn apiangin a lu chungah kut nghatin ka tawngtai sak ziah bawk.A tirah chuan a harsa hle a,mahse a rei deuh hnu chuan a nem ve telh telh zel a ni.A inthlahrung thei hle a,mahse zaklo turin ka hrilh chamchi thin.Ka len atanga Karhnih hnu chuan Pathian hnathawh liau liau in Zu zawrh pawh chu a bansan ve ta a.Chumi ni zet chu ka lawm lutuk hi tap chungin Pathian hnenah lawmthu ka sawi hial.Mahse eizawnna tur a baihvai hle a,mahse Kohhran Mipuite bulah kan Pastor nen kan puang a,Kohhran mipui ho pawn theihtawp a puih chu an lo huam ve nasa mai a,chumai bakah ka thianpa Rintea'n an dawrah hna alo pe bawk a.Pathian remruat hi chu a van makin a van ropui tak em.


    Hriatthiam phak rual a nilo.Duhsaki pawh a lawm em em a,Pathian hnenah bang lovin a tawngtai a,mite lo fel leh thatzia a hmuchhuak uaih uaih bawk a ni.Keini pawh kan la inkawm zuizel a,kan pahniha kan awmdun chuan kan hlimthei hle.Pathian hnenah pawh Nupui atana sawm hi a tha ber em,hmanah khan a ni aia ka lo dah pawimawh avangin min hrem tawh si a,tihsual nawn leh ka duh tawhlo tiin ka zawt chamchi a.Tunah chuan rinnaah ka lo puitling ve ta pawh a niang.Ka thinlungah chuan he hmeichhia ka Nupui tur a ni tih bak hi a awm theilo a,chu bakah ka thinlungin Pathian chuan nei turin min duh tih ka hria a,chu chu mak tak maiin ka hrethei a ni.Duhsaki chu min nei tura ka sawm ni chuan a hlim lutuk tih ka hria,mahse amah tlinglo a intiin phulo minti ve em em a,chumai bakah ka tan a mawilo in ka Pa pawn a duhloh a ringve vek.A thinlung chhungrilin duh mahse min chhang theilo a,min hnar zel thin.Mahse keilah ka beidawn duh siloh avang leh Pathian hnena ka tawngtai tam em avangin atawpah chuan a tangzo ta lo a.Chuvang chuan vawinah pawh ka Pa hmu kan ni reng a ni.


    Ka Pa chuan Duhsaki chu Mo atan a duhlo pawh a awm tho.A chhan chu ka Pa tan chuan High School ka kal lai a min thentu hmeichhia,ka nun tibuai a,lehkhazir ka thulh phah tep hial na,chumai pawh la nilo pasal sun tawh leh Nuthlawi Zu zuar,ni e,nangni pawh ka Pa dinhmunah chuan ding ula,kei a Fapa tan hetiang hmeichhia hi chu min duhpui in induh kher bik lo ang.Mahse Duhsaki thiltawn leh a tuar nasat zia chu hreve se hmeichhe thianghlim tak,pawisawilo leh vanduai tak a ni tih a pawm ve ngei ang.Chu chu ka hriattir a ngai a ni.Pathian hnenah chuan ka thiltih lai mek hi a dik em tih min hrilh turin ka tawngtai chamchi a,mahse ka thinlungah chuan he Hmeichhe khawngaihthlak tak hi ka chhanchhuah a,kan tanpui a ngai a ni tih min hrilh a,chu chu ka Missionary na tur pakhat a ni tih min hrilh bawk.Chuvangin he dinhmunah hian ka din ngheh a ngai a,hrehawmna,mualphona leh zahnate zawng zawng pawh ka tuar a ngai dawn tih ka hria.Mahse ka Pa Vana mi chuan min awmpui tlat tih ka hria a.Ka zamlo a ni.Mahse he fiahna pakhat hi ka paltlang zo lo palh tih chu ka hlau.Ka rilru chu ka siam nghet sauh sauh a.Ka hla duh ber pakhat minti thlamuang a,minti chak thar leh thintu hla chu kan play leh phawt a,


    "Lalpaah chuan chawl la amah chu, Nghak fan fan rawh beidawng lovin Tichuan in,i thinlung duh zawngte chu, Lalpan a pe zel ang che.


    I awmdan tur chu Lalpa chungah Nghatla,amah chu ringla a ti vek ang. A thutiam ropui takah chuan innghat zelin, I mamawh a pe zel ang che"


    Ka ngaithla zo chu ka harh kawkin ka hria a,siamthar leh ang mai ka ni.Lalpa a innghat ringtute chu Lalpan an mamawh engkim a hria a,amaherawh amah kan hnaihtheih nan harsatnate,mangannate,mualphonate,tahnate hi min pe thin a ni.Heng zawng zawng hi awmta lo se Pathian hi ka hrereng lo anga,kan vahbo san nasa thin ngawt ang.Kan thinlung te hi sualin min bei reng a,kawngdik zawh a harsa thin.Peter pawh Lal Isua choh a enlai kha chuan tui chungah ke in a kal a,mahse a sir vel a en a,Lal Isua a enloh tak hnu kha chuan tuipuiah a pil dawn ta mai a nihkha.Chutiang bawkin keini hringnun zinkawng pawh kawngdik zawh a,thutak lamliana kal reng chu a harsain buaina tamtak ten min chim thin.Mahse Lal Isua choh kan enchuan he buaina chihrang hrangte hian min chimin kan velah te awm reng mahse a ban tha chak chuan min kai reng dawn a ni.Lalpaa hi innghah a pawimawh si a.

Ka rooM atang chuan ka chhuak a,ka Pa room lam chu ka pan phei a.

Ziaktu : Enga
Writter : Ram zuun leh D Zuun a uai.

PRO-PASTOR IN NUTHLAWI ZU ZUAR

PRO-PASTOR IN NUTHLAWI ZU ZUAR


    Ka Pa chuan ka hmaiah chuan a rawn beng sawk a",Lalrinkim,i zaklo em ni?Min va han ti thinrimin min va tizak ngai ve,hetiang Nuthlawi Zu Zuar hi maw ka hmangaih hmasaber nupuia neih ka tum tia min hrilh a,min inhmelhriat tir chu"tiin ka bula thu Duhsaki chu a kawk siah siah mai a,"I nei lovang,i nei ngai lovang,i neih dawn ai chuan kan intuithlar zawk mai ang"tiin thinrim insehruh teuh chung chuan min melh kawk a.Ka bula thu ka hmangaih em em chu a en a,"nang hmeichhe lepchiah,i thatlai hunchhung zawngin ka Fapa hi i duhlo a nilawm ni.Tunah engvanga kherh bet leh tlat si nge i nih?A zahpawh i zak law'm ni?Ka fapa nen hian in innei ngai lovang,chu chu hre rawh,ka thin iti rim takzet a ni,chhuaknghal rawh"tiin kawngkhar lam chu a kawk a.Ka Pa chu ka naupan tet ata vawikhat te pawh a thinrim ka la hmuh ngailo,mahse vawinah ka hmangaih,nupui atana ka hual nen ka inhmelhriattir ni chuan Ka Pa vawikhat pawh kut min la thlak ngailo tu chuan min beng a,thinrim a tawngkam vin hmang ngailotu chu a ang piap piap mai.Hun hrehawm tak chu ava ni em.


    Duhsaki chuan chhan ngaihna reng reng a hrelo,tap zawih zawihin rilruna tak chuan pawnlamah chuan a tlanchhuak a,umzui ka tum a,mahse ka Pa chuan minlo dang a,"va um reng reng suh,kawngka i pelh vaih chuan kumkhua atan ka fapa ini leh tawh ngailo ang"tiin rum tak hian min melh a.Enge ka tih tak ang?"Ka pa,"ka ti a.Mahse ani chu an room lamah alut nghal a.Ka bei ava dawng em.Luhlul chhuaha kalzuina chi ani lo tih chu ka Pa hmel awmdan atang chuan a chiang hle.Ka Pa hei leh chen Nu telloa min enkawl seilian a,kawngdik,Pathian min kawhhmuhtu leh tun dinhmun min hruaithlengtu,ka lei Pathian thu chu ka hnial theilo.Mahse pawnlamah khawvela ka hmangaih ber chu rilru natakin a awm si.Engtinnge ka tih tak ang?Ka room lamah chuan chho a,mittui nen Pathian ka au leh nghal a,"Lalpa,heihi i duhdan em ni?Ka tan khawvela ka hmangaih ber hi a neih a remlo em ni?"tiin zawhna leh rem min ruatsak tur chuan ka khum bulah chuan thingthiin ka tawngtai a,ka Pa leh Duhsaki tan pawh ka tawngtai leh a.Tap zawih zawih chungin Lalpa chu ka au a ni.


    Pro Pastor Lalrinkima ka ni a,ka Pa chu Upa Lalduhawma a ni.Ka Nu chu Vanneitluangi a ni a,mahse kum 3 ka nih kumin Thawhah(Ashma)vangin min boralsan tawh.Thlalakah baklo chuan a hmel takngial pawh ka mitthla phalo.Fapa mal ka ni a,ka Nu leh Pate'n keimahlo fa dang an nei hman lo.Ka Nu a boral khan ka Pa chu ala naupang hle na a,tuar pawh a tuarna hle.Ka Nu kha a hmangaih hmasa ber leh a neichhun ani a,a tana rinawm tlat a duh avang leh,kei afapa hian Nuhrawn ka hrawn min phalsak loh avangin tun thleng hian nupui dang nei leh lovin,min chawi seilian a,hmangaihna leh thu tha tinrenga min chawm seilen avangin Ka Pa ah chuan ka lungawi a,Nu ka mamawh lo a,unau pawh.Ka Pa chuan ka tan Nu leh Pa,ka Unau leh ka Thian nih a fawmkem vek a,ka tan chuan ka engkima engkim a ni.


    Duhsaki chu ka hmangaih hmasa ber a ni a,high school a kan Headmistress fanu a ni.Anu chuan Duhsaki a neihhnu in a pasal nen an inthen a,pasal dang a nei leh a ni.Middle a kal thleng a Pu leh a Pi bulah a awm a,mahse Class 7 anih kumin a Pi in a boral san a.Chuta tang chuan a Nu leh a Pa hrawn bulah chuan a awm veleh ta a ni.High schoolah chuan kan kaldun a,Class 8 atangin.Ka hmuhtirh atangin ka hmangaih nghal a,kan Head fanu anih avang leh amah a hmelthat em avangin bemtu an tam a.Keichuan phuloh ena ka en a ni.Mahse chung Pathian remruatna chuan Class kan nih kumtawp lamah min inngaihzawn tir ta a.Khatih hunlaia ka hlimzia kha aw.Nitin,zingni chhuak apiangte kha a vul hliah hliah thin anih kha.Mahse Duhsaki chuan Class 10 kum laihawlah chuan a chhan chiangtak awmloin min then ringawt a.Ka tuarna hle a,ka hmangaih berin min then chu a na ka ti a,kan khua ang khawlian loah chuan engkim kha adarh chak a,ka Pa pawn kan inngaihzawn chungchang kha a hreve vek a,min hau ngailova,mahse min zilh a,awmdan tur leh thutha tinreng min hrilh thin.

   
    Chutia Duhsakin min then ringawt chu na ka ti em em a,ka chawei pawh a tuilo a,ka engtih tha mah atho lo a,lehkha pawh ka zir peihlo.Ka Pa chuan min manganpui em em a,min hnemin thu tha tinreng min hrilh a,ka tan zantin min tawngtai sak bawk thin.Mahse Class 10 ka exam khan atuar phah ta a,peihlo leh zirlo chung chunga ka Pa min turluihna avanga exam mai mai ka nih avang khan Pathian zarah tak meuh meuh ka Pass ve hram a,mak pawh ka tiin ka awihlo zawk hial.Class 10 kan pass hnu chuan Duhsaki chu Aizawlah a zirzawm a,keichu kan khuaah tho chuan ka zirzawm a,hunte an liam a,ka ziaawm ve zel a,mahse Hmangaihna ah chuan ka Pa ka chhun aniang.Duhsaki lo chu hmeichhe dang reng reng ka nunah an lut leh thei tawh lo.


    Kei Lalrinkima hi,Pathian kaihhruaina azarah Higher te chu damtakin ka kalchho ve naw naw zel a,Duhsaki nen kan inthen tirha ka natna leh lunglenna te khan min kiansan ve hret hret zel a,ka nunphung pawh a pangngai leh tawh khawp mai.Higher ka kal lai chu Rawlthar sual kawng zawh a awlsam hunlai anih tih ka Pa pawhin ahria a,min fuih nasa thin khawp mai,puitlinna kawng min zirtir nasa a,dikna,rinawmna leh thutak tan tlat tur tein min fuih chamchi a.Chumai bakah ruihtheihthil laka fihlim turte leh hengho zawng zawng hi Setana hmanrua anih ziate min hrilh a,Pathian ringtu tana tih amawi lohzia leh thian siamna atan pawha tive miahlo tur ten min hrilh a,lei thian neih ai chuan Vanah Isua thiantha ber leh duhawm ber,hlimlai leh mangan lai pawha danglam ngailo kan neihthu te zing,chhun,zan,ahman remchan apiang,atam thei ang ber min hrilh a.Chutiang anih avang chuan keipawh rawlthar chhuah sual vawikhat mah ka neilova,ka Pa nen kan inkawm a,Pathian thu kan buaipui hle bawk a,chutiang chuan ka nun chu ka hmangchho a,Kohhran leh Khawtlang pawn min chhuang ve hle a,keimah engmah ni lo mahila ka chungah beiseina an nghat lian ve hle thin.


    Ka lehkha zir laiah pawh Pathianin mal min sawm a,kan pawlah chuan a thiamber ka nita ziah a.Chutianga Pathian lam leh Sakhaw lama rawlthar atang inhmang ve em em ka nih avang chuan ka tum ber leh nih chak ber chu Pastor nih a,Pathian tana thlarau bo,vakvaite chhanchhuah a,a thu Chhandamna te tlangau pui hi ka thil chak leh duh ber a ni.Hetih lai hian Pathianin min chawimawi ve bawk a,hmeichhia hausa leh hmeltha tak tak,phuloh ena ka ente pawhin min beisei ve nak nak thin a.Mahse chutih hunchhung zawng chuan ka rilruah Duhsaki bak a awm thei chuanglo.Engtikniah emaw chuan ka Nupui tur ala ni ang tih hi ka ring tlat a,midang reng ka melh thei lo.Duhsaki chu exam chawlh leh Krismas velte hian a rawn haw thin a,mahse keichu min hria ang pawn a awm tawh lo.


    Kan rualpui mipa te reng reng chuan amah chu kan zah vek a,keipawn lo inngaizawng tawh mah ni ila amah chu ka zah a,khawpuia awmte anih avangin a vunte alo nalh lehzual a,a hmelte chu hmeltha tih hian a sawifiah thiam phaklo hial.Kan High School kal laia kan Headmistress fanu anih bawk si avangin ka tan chuan va kawm ve chi pawh a ni tawh lo,ralkhat atang chohin ka hmu ngam tawh a,mahse nitinin ka duh zual zel si.Ka rilru chuan"ka ta ila ni ang"tiin duhthu a sam thin.Zantin ka mut dawn tawngtaiah pawh Duhsaki chu ka dil ziah thin.Mahse chu chu ka tilang ngailova,ka thiante emaw,ka Pa bulah takngial pawh.Ka Pa chuan Duhsaki nen kan nihlai leh kan inthen chauh kha a hria a,engmah ka sawichhuah tawh ngailoh avangin tunah chuan ka theihnghilh tawh anih a ring mai a.Mahse chu chu a nihauh silo.Duhsaki chu ka neih ngei ka ring a,ka ta anih hun tur erawh chu hun lo lakal tur,kan hma hunah niin ka ngai a,Pathian kutah ka dah tawp mai a ni.


    Pathian kaihruaina lawmawm tak ka changchho ve zel a,keipawn Class 12 ka pass tak hnuah chuan Aizawlah College chu ka kal veleh a,heihi ka Pa remruat a ni.A chhan pawh Thingtlangah ringawt chuan ka future a bright lo dawn lutuk niin a hria a ni.Ka Pa hian P&E Department ah hna chhete a neih avangin min chawm nan hna a thawh a ngai si a,kan khuaah chuan amahin a awm a,ahma kha chuan kei ka la awm a,a chang changa ka Nu a ngai thin tih loh kha chu a lunglen pawh a hriatloh,mahse kei pawh ka awm tak loh hnu chuan a lung pawh a leng ngawt ang tih ka chiang,ka Pa hnenah chuan keipawh ka lo tlangval ve tawh tho a,nupui dang nei veleh mai turin ka ti a,mahse ka Pa chuan chu chu a duhlo.Ka Nu kha a hmangaih em a,"i Nu in min dem lutuk ang,kumkhuain tiin kan tiam tawh si a,bakah i Nu lo kha chu tumah hmangaih dang ka neilo,midang pawh lo neita ila,ka hmangaih thei dawnchuang lova,midang rilru tihnat sak hi ka duhlo a ni.


    Hmangaih miahloh tur nupuia neih chu Pathian pawh a zahawm alawm le"tiin min chhang a,mahse kei kha chu min ngai ve ngawt thin ang ka ring.Mahse vawite khatmah a lunglen thu a sawi ngai miahlo.Ka tana tha tur hi a duh em em a.Bang lovin min tawngtai sak thin.Keipawn tha takin College chu ka kal a,nitin Pathian hnenah inhlan in,ka Pa tan ka tawngtai sak thin bawk.E.U ah te ka inhmang a,rawngbawl pawimawh tak tak pawh ka chelh chho nual a,E.U President te pawh ka nichho hial a ni.Hetih hunchhung zawng pawh hian ka rilruah chuan Duhsaki chu a thi thei ngailo a,Sms ah te ka text veleh zeuh zeuh thin a,mahse min reply ngailo.Chutiang chuan ka tan Duhsaki chu induhin,min be peih tawh lo mahsela,hmeichhe dang reng reng ka thinlung luah thei tu an awm lova.Minlo duh der ve deuh tu te tan pawn ka thinlung kawngkhar chu ka hawnsak ngailo.


    Vawikhat chu kan College final year exam zo chawlh hmang tura kan haw chho tur chu Duhsaki nen chu Sumo pakhatah kan chuangchho dun hlawl mai a.Vanneihna nge vanduaina zawk kan la thudun tak deuh deuh a,kan seat chu,ani seat no.5 leh kei no.6 a ni.Sumo lah chu kan khat chiah chiah lehnghal a.Chumi tum chuan ka lai tut mai a.Kawngtluan chuan ka kimki em em a,Duhsaki bula ka awm avang a ni ang,tawng pawh ka tawngtha ngamlo.Mahse a ni chuan kawngtluanin tha takin min bia a,keipawn a rul tawk ang chuan ka chhang ve zel.Kawng laka dawra kan chawlh naah Duhsaki chuan ka no.min dil tehmial a,keipawn ka lo pe ve mai a,thil ka ngaihtuah zui ta a,a hma zawnga ka text ve zeuh zeuhte khan min reply lohna chhan chu ka no.a neihloh vang anih te ka ringleh hnuhnawh a.


    College ka chhuah hnu chuan kumkhat chu ka chawl phawt a,khami kan hawn dun hnu atang chuan kan inbe ve ta zeuh zeuh a,a ni chuan kal zawm a tum tawh lo a,kan khuaah puanthui a zir dawn a ni,khami hunlai khan nuam ka van ti thei tak.Kan lehkhazir awmbo laia khua a ka hawn reng reng khan Kohhran lam ka bel tlat a,ka thlahthlam ngailo.KTP ah te in hmangin theihtawpin ka theih chhun chhunah chuan ka inpe ve thin.Tunah pawh kumkhat ka chawlh chhung khan nasa takin ka inhmang leh a,mahse Duhsaki chu a inkhawm peih vaklo a,KTP ah pawh a active lo viau,chutia kan inbiak veleh tak deuh hnu chuan keichuan Inkhawm tur leh KTP ah te pawh inhmang ve deuh turin ka sawm thin a,mahse a sawt lutuk lo.Keichu kan kohhran hruaitu te leh min duhsak tute chuan Pastor zirturin min ti ve fo a,Kohhran Upa te phei chu kan inah an rawn leng a,Ka Pa hnenah "Pastor niturin zirtir leh teh,kan khua atanga Pastor neih pawh a chakawm ve alawm,Kima hi a beisei awm leh nungchangah pawh sawisel bo a ni a,kohhran leh khawtlang pawn kan enber a nih hi"tiin min rawn lenchilh ve hial thin.Chumi kum kum  tawp lamah chuan ka Pa pawn "nakum lam chu i zir ve tawh ang"min ti a.Keipawn ka thil chak leh duh ber a nih avangin ka hniallo khawp mai.Khawpum ang chuan Pastor ka zirtur chu a darh ta nghal a.Chumi chu Duhsaki pawn a lo hreve a niang,min rawn be nghal a,keipawn tha takin ka lo bia a,chumi kum tawp lam Pastor ka zir dawn tih a rawn hriat atang chuan ka biak hmasak ngai lovin min rawn be nasa thin khawp mai.Ka hmanloh ve thin em avanga ka biak hmanloh te hian a vui thin a.KTP ah te a rawn inhmang thar veleh a,inkhawm ka thulh ngailo avangin a ni pawh a rawn inkhawm ve ziah a,inkhawm banah te chuan kan haw dun thin.An inah te pawh ka lenglut ve zeuh zeuh a.Mahse a nu leh pa te chuan min ti tha vak ngailo thung.Mahse hetih hunchhung zawng hian kan inngaizawng leh lo a,thian angin kan inkawm thin.


    Chumi kum kumhlui thlahzan chuan biakin ah zanlai inkhawm kan nei a,tahchuan keini pahnih pawh kan kal ve a,tawngtai rualna te leh zaiho na te kan nei a,Pathian thlarauin min awmpui a,a nuam kan ti tlangin hlawk pawh kan inti hle.Keichu a kumleh lawkah Pastor zirtura kal mai tawh tur ka nih avangin thusawina hun chawpchilh takin min pe thut a,ka zam hle mai a,ka rilruin ka tawngtai mawlh mawlh mai a,chutih lai chuan ka rilruah Thufingte bung 3 chang 5&6,"I thinlung zawng zawngin Lalpa ringla,Nangma hriatnaah innghat suh,I kawng zawng zawngah amah hrereng la,I kawngte chu a kawhhmuh zel ang che"tih leh Sam 36,chang 5"I awmdan tur chu Lalpa chungah nghat la,Amah chu ring la,aman a ti vek ang"tih te kha ka thinlungah fiah takin a rawnlang a,chumi thu pahnih hmang chuan thu chu thiamlo tak chuan ka sawi ve a,tin,ka zir hunchhung zawng a


    Kohhran mipuite min tawngtai pui turin ka ngen nghal a ni.Chumi zan kan inkhawm bang chu "i sawitha lutuk"tiin duhsak min hlan nghalin min chibai ve laih laih a,chumi hnuah Duhsaki chu ka thlah an inah ka thlah a,kawngkhar a lut tur chu a rawn let leh a,min rawn kuah thlawp mai a,"Kim,kan awmdan tur chu Lalpan rem min ruatsak vek ang tiraw"a ti ringawt a,a mittui hi a rawn far nghal zawih zawih ringawt a,mak ka hle mai a,mahse ka awmbo leh dawn avanga lungngai anih ka ring mai a,"tehreng mai,Pathian chuan kan tana thalo turin rem min ruatsak ngai hleinem"tiin ka awm atang chuan min kuahna chu ka phelh tir a,a biang tawn tawnah chuan ka chelh a,a bianga mittui rawn luangte chu ka hruk sak a,"rinawm takin lo awm la,ka zirchhuah veleh Pathian hmaah dankhatna ngeiin Kristian chhungkua din turin ka la inkutsuih dawn nia"ka ti ringawta,chutiang thu ka sawina chhan pawh ka hrebik lo.Vawikhat mah hmangaihna thulam kan la sawi leh silo a.Mahse pawi ka tilo.A chhan chu a ni chu ka nupui tur a nih ka rin tlat vang a ni.A ni chuan"chutiang chu thleng thei se ka va ti em"ti ringawtin min chhang a,a mitah chuan lungngaihna thuk tak nei hmel a pu a ni.A chhan ka zawh lahin engmah a sawi duh silo.Na thuk tak nei hmel a pu a,hlim luih tum hmel a hmai atang chuan alang chhuak a ni.Kan inthlah dawn chuan"Thufingte bung 3 chang 5&6 leh Sam 36 chang 5 ah khan inhrechhuak ziah ang aw"a ti a.


    Kumhlui chu a liam ta a,Kumte alo thar a,hun a kal zel a,keipawh Pastor zirtur chuan ka kal ta a.Nuam pawh ka ti hle a,mahse hetih hunchhung zawng hian ka Pa leh Duhsaki tan ka tawngtai bang ngailo.He thil hi ka zir zawh hunah chuan ka nih chak leh tum ber Pastor te niin Dankhatna ngeiin Duhsaki chu Nupuiah Kristian Chhungkua dinpui tur ka nei anga,Pathianin mal min sawmin fanau maltluan chawiin hlim takin ka la awm ve ang tih chu ka suangtuah fo thin.

NUN BEIDAWNG

NUN BEIDAWNG
Salai C. Vanramdinmawi

   
    Inthlazar hnuaiah hun rei tak ni leh thla ka chhiar thin a, I kaihhruaina hnuaiah hun leh ni ka hmang liam thin, ka ngaisang in ka fak thin che a, ka kalna piang ah ka zahpui ngai lo che, khawiah pawh awm i la ka mi chuan ber kha i ni thin a, i ni fo bawk ang. Mahse thil pakhat a i hlawhchham tak hnu hian, kan lak ah i inthlahrung ta em em leh pawn pawh chhuak ngam lo khawp a min tawm bo san ta mai kan hmuh hian kan khua a har a, i ang chhung a len kha kan ngai a ni. Mi zawng zawng in an an phatsan che a, an hawisan zo ta vek che a nih pawn he thinlung hi chuan a thlahthlam ngai lo che a, ni tamtak min tawm bo san hnu pawh khan he thinlung hi chuan i thupek nghak in a ngaichang reng che asin, he thinlung hi chuan i thupek ai a tha zawm tur dang a hre chuang lo.

    I inrintawk ve em em thinna te chu i hlauh ta a, puitling em em ni a i in hriat thinna te chu an rawn naupangchhia leh ta vek a, mite pawn an rintawk tawh lo che a, i lam a tang nghet tlat thin te pawn innghahna tlakah an ngai tawh lo che, mahni pawh in ring zo lo chu engtin nge kan rin ngam ang tiin i tan an in pumpek ngam ta lo. Thusawi thiam em em i nih thinna te chu i hlauh ta a, thu i sawi a piang in i hrawk a hnawh ang mai in engmah i sawi thei ta lo, i thusawi nghakhlel a kut lo beng dur dur thin tut e kha an rawn nguai zo a. i hnen a an harsatna thlen thin tu te khan i harsatna lai an rawn hmuhsak zawk t ache a, mi harsatna chinfel sak thintu khan a ma harsatna takngial pawh a chingfel thei ta lo. Mi khawngaihna leh lainatna ngah em em thin tu khan a mah leh amah a in khawngaih tae m em a. Midang beidawn loh nan a fuih thintu kha a lo beidawng ta.
 

    Midangte ngaihsan kha midangte enhniam a rawn ni a, i dinhmun ang luah chak em em thintu te khan i dinhmun a awm an hlau ta ber a, an entawn kha an ensan i lo nit a a maw.? Tap thei lo leh rilruna thei lo hial khawp a an ngaih ropui kha i tap leh i ngui hmel an hmu ta fo mai, i tih a piang tih chak ve thintu te khan i thil tih duh dan chu mawlmang an rawn ti a, nangmah leh nagmah pawh “khawnge, ka inrintawkna te kha an awm zawh tak” tiin i in zawt ta fo mai. Tho leh turin huaisenna i nei lo a, pilbo turin i zuam hek lo. i hmelhriatte i hmuh a piangin i zam chhe ta vek a, i tluk loh vek hmuhin i hmu a, i chhungkuate leh i nu leh pa te lah chuan i hlawhchhamna an hriatpui che a, mahse i inrintawkna zawng zawng pawh i hlauh tel tih an hre ve silo.

    Mi puitling lo lutuk tih tan lek a i ngaih thin te kha i ti ta fo a, zu leh sa hial i tlan ta a maw.? Nangmah hmangaih em em tu leh i hmangaih em em tihnat leh hauh pawh i phal ngai loh chu tap zawi zawih chungin i then a, tap chung a a ngen lawm lawm chung che pawn nangmah chauh i ingaihtuah a, hmangaih tlakah pawh i in ngai ta lo hial a maw. Pathianin mal a lo sawm tawh na che zawng zawngte i thlirlet a, phulo i inti in Pathian hnenah takngial pawh i inthlahrung zo ta si a maw. Hruaitu en a en thin tu te che leh khawi emaw a hruaitu a sawm der ve thintu te pawh i hnar vek a. hruaitu nih chu sawi loh hruaitlakah pawh i ingai ta lo.

    Tawngtai i thlahthlam a, Bible i keu lohna chin pawh i hre ta lo, i roomah i tawm tlawk tlawk a, i zak a ni tiraw, i nun i en a chhuanpuitlak pakhatmah i hmu lo a, hmathlir pawh i nei thiam ta lo, thil ropui tak tih tum a hmala hmasak thin khan thil chhete ah pawh risk i la ngam ta lo a, hmathlir nei tha ti an sawi thin kha a hnungtawlh ta. Mi rilru hneh thei em em thin khan amah leh amah pawh inhneh harsa a ti ta, mi huikhawm a chawkphur thiam em em thin khan mahni in chawhphur pawh a thei ta lo. Kal ngaihna reng i hre lo a, kal ngaihna lah i hre silo. A tawpah zu i in leh tlawng thin a, a sawt silo, nun i zuam lo a, intihhlum em chu i ngam silo. Hnemtu i mamawh takzet tih i hria, tumah lah chu i pawh duh silo.

    Achang chuan Pathian takngial pawh khi i ringhlel thin a ni tiraw..? anchhedawngah i in ngai a, nangmah leh nagmah ngei pawh i inhua a, i inzahpui zota, an michhuan leh a chanchin sawi nuam an tih ber thin kha, nangmah hre tu nih pawh an lo zak ta a maw. i thu ngaichang a i thlazarhnuai a him em em a in ngai thintu te khan an phatsan zo ta che a, nangmah leh nagmah ngei pawh i in phatsan ta, rilru nghet em em thin leh dikna sawhsawn duh ngai lo mi khan ngaihdan a nei ve ta lo. Ngihtuahna fing leh thuthlukna dik siam thiam thin khan thu mumal a pawtchat thei ta hauh lo mai.

    I inrintawkna i hlau chinah chuan i nungchang pawh i hlauh ta a, nungchang mawi leh entawntlak em em thin kha, sawisel leh tlangrel i lo nita, leiba leh zahna in i khat a, i rilruna chuan i mumang ram thlengin a rawn umzui che a, mangchhia tak tak i nei ta fo mai. Thaw hlawp hlawpin i rawn au chhuak hlawl a, mumang ram chu i tlansan hnu pawn a tak ram ah pawh mangchhia ai in i chan a chhe zawk mah si. Hmelhriat tumah awm lohna hmunah awm i duh a, i thiantha te i la ngai si. Tuilairapin i awm a, pan leh tur dang i hre chuang lo, i hlau a, i rum a, i zak a, nangmahin he khawvel hi hmachhawn harsa i ti a ni tiraw.? He thinlung hian a nghak reng che asin.

    Hlim em em a midang i lo chhawn thinna dawhkan chu i tahna dawhkan an rawn chang  a, i mittui chuan i lukham a farhuh hniap reng mai, zan mut i harsat a, i tan zan chu chhun a ni a, chhun chu zan a rawn chang ta, “Thim a ta engah” tih thupui hmang a midangte hnen a zalenna hial tiam thin khan a thimlai hlir a pan ta hru hru mai. Khawvel hial hneh thei tur a a mite hnen a tiam thintu khan amah leh amah pawh a inhneh thei ta lo. i thatna sawi nuam ti thintu ta khan i chhiatna bak sawi tur an hre ta lo. Hruaitu entawn tlak loh leh zui tlak loh i rawn ni ta.

    Nun beidawng leh khawhar a i awm lai hian i chhiar thin Pathianthu tang hian tha ber thlantur ka nei lo a,  “Rudyard Kipling-a Poem hi ka hlan nang che.

    IF – RUDYARD KIPLING
If you can keep your head when all about you Are losing theirs and blaming it on you,
If you can trust yourself when all men doubt you, But make allowance for their doubting too;
If you can wait and not be tired by waiting, Or being lied about, don’t deal in lies,
Or being hated, don’t give way to hating, And yet don’t look too good, nor talk too wise:
If you can dream—and not make dreams your master;
If you can think—and not make thoughts your aim;
If you can meet with Triumph and Disaster And treat those two impostors just the same; If you can bear to hear the truth you’ve spoken Twisted by knaves to make a trap for fools,
Or watch the things you gave your life to, broken, And stoop and build ’em up with worn-out tools:
If you can make one heap of all your winnings And risk it on one turn of pitch-and- toss, And lose, and start again at your beginnings And never breathe a word about your loss;
If you can force your heart and nerve and sinew To serve your turn long after they are gone, And so hold on when there is nothing in you Except the Will which says to them: ‘Hold on!’

If you can talk with crowds and keep your virtue, Or walk with Kings—nor lose the common touch,
If neither foes nor loving friends can hurt you, If all men count with you, but none too much;
If you can fill the unforgiving minute With sixty seconds’ worth of distance run, Yours is the Earth and everything that’s in it, And—which is more—you’ll be a Man, my son!

Yours.

AWMKHAWHAR LUNGLEN

AWMKHAWHAR LUNGLEN

Hun tam pawh liam lova, tiang em a ngai leh tur si hian eng vang a hlim taka hun hmanglo nge ka nih. Harsatna leh lungngaihna awm loh hlau ni awm taka, harsatna siam lo tum reng thin nge maw ka nih le!!!

Eng vang a lungleng nge ka nih a? Tu vang nge ? tih inhre chhuak chuang silo hian ,eng vang a lungleng taka awm nge ka nih ang aw...ti a, ka in ngaihtuah reng lai chuan, kawl phe ang mai a rang in mi LUNGLENG miten an sawi fo thin AWMKHAWHAR LUNGLEN a ni thei mai lo maw tiin ka ngaihtuah leh ta zawk a, lunglen hnem tu ka thian Daduhi hla han ngaihthlak vawng vawng chu thlak hleh awm tak a ni, mahse duh ang ang a awm theilo ka nih na leh ka awmna hmun in zir miau heklo le....LEITLANGPUI ni tla tur vui liam chung in rilru ah ka zai tr ta hle hle zawk a.

Ti hian ka ngaihtuah a, mi lungleng mi chu an fam hma ngai e.. an tih te chu mahse mi, lungleng ngailo chu an vang viau lo maw!! Tun thleng a lunglen vang a fam chang ka hriat loh chu ti teiin kan in hnem leh ren rawn a. Mi lungleng mi ta ngang nih vang nge , ngaihdan pel a thu an sawi ni. Tleirawl hma hun eng tak ni a in hriat ve lai a, ka khawharna fam chang vat tura han ngaih ngawt chu pai daih har tak a ni. Lehkhabu pakhat ah chuan ti hian an la ti ta deuh deuh , ‘lunglen na chu tih tur neih loh vang leh awm awl vang’ tih kan hmuh leh phei chuan rilru a luahkhat hneh hle a niang nge. Zan lamah hmangaih berte pawh ngaihtuah thei lova min luah khah chu tiin kan ngaihtuah ta a, dik thei hian ka pawm lo a ni. Ka khawhar na chu awm awl vang a ni thei dah lo maw tiin thil tul dangah kan pen san a, rilru chu a la peng teh meuh mai, mahse lung chu a leng reng a, hun reilote chhung ka hrechhuak lo ani mai zawk lo maw ka ti leh ta mai mai. Ngaihtuah tur hrelo , mi dawntawi nih vangte pawh a ni mahna, thil ni thei nih loh tir tal tum te, thil ni theilo nih tir tal ka tum na chuan ka hun tamtak hi a luah khat vet lat thung mahse awm awl nih chu duh leh miah lovin, mi thil chik mi an tih te zingah kan in zeh luh leh tal chu.

Khawhar na han tih hian eng vang nge ni ang? Eng vang a khawhar nge kan nih tih chu mahni ah in zawt ila kan chhang thei theuh ang. Mahse kei ang a khawhar chhan hrelo in nih erawh chuan , ka ngaihdan min tawmpui ve mai dawn lawm ni??

Ti hian ka ti ta a, ka khawhar chu chhungte ngaih vang a ni mahna ti in, ka suangtuah na chu kan run dung ka fan chhuah tir a, hlimna leh lawmna hun kal ta a mi te chu a tharin kan thlen nawn tir leh a, lung a leng a ni. Chung Mu vanlai iang in thlawk thei ta ila, van sang a thlawk del del in LEITLANGPUI mual ka liam san mai tur. Mahse chung zawng zawng ka dawn kir lehna chuan min ti hlim a, mahse ka lunglen na hnem tu atan chuan a tawk zo tlat silo. Eng vang nge ni angle??

Thian te tiin kan ngaihtuah leh a, thiante, tleirawl thian te nen eng dang dawn lova ZAWLKHAWPUI mual a, theih tawk a kan in theh chhuah dan te, hlim hun a kan in hlimpui a, tah hun a kan in tahpui dante, thudik tam tak kar a dawtsawi reng renga kan in thup mawi dante han dawnkira han chhuikir chuan , hei ngei hi a ni ka khawhar na chu tih theih mai tur a ni, theih se an kiang a eng dang dawn lova len ka nuam mahse a kim thei dawn chuang silo, tu vang a khawhar nge ka nih tak angle?

Hmeichhia a zawng a pheichheh mawilo ber in, kil khat a ka ro thil vawn that ka CHHAI LAI DI chu kan ngaihtuah ve leh a, engtin tak awm ve ang maw... hla hlui mawi leh lungkuai em em, ka tan a a mawi chung chuang ka lai ril a ka sak nin theih loh KAR A HLA tih te chu thinlung ah kan sa ru pah ve bawk a, lung chu a leng a ni, a leng vawng vawng ti mai tawh teh ang. Hun kal ta te , hun la awm tur te han dawnkir a han thir kual chuan ka tan khawvel chu a MAWI in a THLAKHLEH awm takzet. Mahse kan ti leh teh ang, chung zawng zawng chu tawn ni leh a tak ram thleng phak heklo le, mahni ngaihtuah na a thlir a, bansan leh mai loh chu tih theih ka nei chuanglo, ui tak leh ngai tak chung chuan ka liam tir leh rih ta zawk a.

Chung si ar thlir vang vang chung chuan, ka ngaih zawng zawng ten min ngai ve a ni tiin ka in hnem a, ka AWMKHAWHAR LUNGLENNA chu min hmangaihtu , ka hmangaihte kiang a awm loh vang tiin lungchimlo takin ka tih tur hmasa ber, ka ban phak tawk a awm ka zirlai bu chu keu in ka zir san ta zawk a. Mahse ka khawhar na hnem thei tu KA HMANGAIHTE CHU ka ngai em a, DAM TEN kan in tawng leh thuai dawn nia , MANGTHA MUTTUI vek u tiin ka tawp san ta zawk a...


Zothankimi Sailo(He pages a post tur a kan dilchhuah ngat a ni e..)

A SONG ABOUT LOVE

A SONG ABOUT LOVE


    Ka room thim ruih ah chuan chau takin k lut a, dressing table hma a chair ah chuan ka t,hu hnawk a, ka ngaihtuahna chu a kal kual vel ruai bawk a. Inbual tura thawh ka tum lai tak chuan ka bengbeh dahna bawm ka nek tla palh hlauh mai , a chhin keh ri pawh ka hre nghal a kunin ka chhar ta vat a. Drawer rem ber chu ka han pawt hawng a, ka dah dawn lai tak chuan ka ipod hlui ve tawh tak lo awm chu ka hmu a.

   
    Ka ipod chu ka la kang a ka khum lam pan pui chuan ka on a, battery chu alo tam lo hle a. "A bo daih maw ka tia"tiin ka hriat tawk lek chuan ka phun a. A rei tawh vang nge a muang em em mai lehnghal, memory card chu alo awm ve ngei mai. Image folder en ka tum a, a in load rei em avang chuan Audio folder chu kan hawng leh a 'Recording 007' tih hming hi alo ni a, ka aw ka recordna a nih ringin nui tut tut chungin ka han play dawn a, a tang ta tlat mai. "Chhe lutuk" tiin ka lukhum lamah chuan ka paih phei a, bathroom lam pan tumin ka tho ta a.


    Pen khat ka pen awrh tih chuan mipa aw nalh em em mai hi chu ipod hlui tawh tak ah chuan alo t,awng a " Thil engkim hi a pawi vel vek, enge i ngaihtuah chu ka hre lo mahse pawi ka ti a ni. He hla hi khawngaihtakin min lo ngaihthlak sak rawh aw.." guitar ri arawn lang nghal vat a, zai mawi em em mai ina zui nghal a..

"I used to make you cry,
But i haven't smile since you left
Can you undo goodbye
Its a word i wish i could forget

You told me you love me and i try to move on
But its hard to getup when you fall
So i wrote a song about love
But its nothing at all"


    Chu aw chu hai pawh tum ila ka hai thei ngai loang tih tur khawp a ka hriat chian a ni. Mahse he voice record hi engtin nge a awm theih?? Ka ngaihtuah let a, he drawer ah hian a awm ngai miah lo. Ni lo!! He ipod hi ka kawl lohna a rei tawh viau a ni, ka hmun lohna chin pawh chhut fe a ngai ang.
"Hetah alo kal ami??" ka tha chu theih tawp hian a khur ni berin ka hria.


    Pawnah ka tlan chhuak a tumah ka hmu lo. Inchung lamah ka inluah neitu te inah chho in tu emo ka in a an luh leh luh loh ka zawt a, engmah an hre lo. Hmanhmawh deuhin ka in ah ka chhuk leh a, ka bulah a awm tlat a ngaihna ka nei bawk. Mittui tling puam chuan ka in lian lem lo takah chuan ka hawi kual a "Di i awm em??" tiin ka phun sep a. Ka harh chhuak thut, mawl thlak ka ti hle bawk, kha tih hunlai a ka nun te kha chu ka paih daih tawh, a tawk tawh.


    Ka inbual zo a, fridge a ka beer dah vawh thler chu ka tlak pap pap bawk a, kha audio khan ka rilru a luah leh chu ka hlau ber a ni. Ka phone a rawn ri a, hna tlem tuna ka tih zawh theih leh theih loh tur thu?? Ngenna ringawt a ni lo, thupek awki a tel tlat, phur lo tak chuan kan 'aw' leh mai bawk a. "Naktuk a chhut tur pawh ni mang hlei lo, tuna tih zawh kher a ngaih" tih chuan ka phun bul bul a, ka hna chu ka t,an ta a.


    A file email a ka dawn fel tawh ka en chuan ka thawhna Publishing Industry te lo hlawkpui em em t,hin tlangval Remruata ziah a lo ni a, tlangval senior Remruata a ni mah zawk. Kan pu hian a uluk tih ka hria, kan thuziakmi te zinga a filawr bik te hi chu a enfiah tur pawn mi filawr bik thlan an ni t,hin, keipawh ka tel, mahse an ti zo thei dawn loa an hriat vang chiah in. A chhan chiang takin ka hria a ni, wine leh beer nen hna ka thawk tlat a. Theihna leh thiamna chu ka nghah tih chu an hai bik lo, t,ha hnem ngaihna ka tlakchham zia te nen lamin.


    A thuziak chu a ngai te bawkin hmangaihna thawnthu ngei mai a ni tih ka hre nghal a.
"Tiang thu un lutuk"
"Senior ve sia, tiangte han ziah"
"Tiang hmangaihna khawvelah awm lo"
"Writer mawl tak, tunlai t,halai ho mawl zia hi, no.1 hauhtu mek at,ang hian an mawl tih chu hriat reng lawm"

"T,hing eee, ngaihzawng!! Hmangaihna!!"
Ka phunri hria chu awm se ka pangngai loah an ngai ngei ang. Ka ruih vang a ni lo, ka ei loh hi ka pe na ve hrim hrim. Ka rui thei lo niang zanin hi, ka fim kar reng, mahse ka khuahar lo, ka t,awng char char tho. Darkar hnih a liam meuh chuan ka bung chan te ka en fel zo ta.


    Mahse, ka la zo fel kim lo, finishing khawihtu ber pawimawh zia pu ber hian a sawi ngun thei hle a,mahse hetiang khawihtu chu thawktu na zawng kan ni ngai lo. Midang chuan khawih se an in chhuang rilru ngei ang mahse kei chuan ka peih loh ber a ni. "Bung tawp ber pawh ka chang si loa tinge finishing min tih tel tir kher le" tiin ka in ngaihtuah thinrim chawp a, awmzia awm lo, a bul t,anga ka chhiar a ka enfel vek angai. Rilru pe taka chhiar a ngai hle, a tam em em hran loa dar 1 rik hma chuan ka zo thei mai ang chu a.


    Ka chhiar t,an ta, an in tawnna te, an hun hman dan zawng zawng chu ka chhiar chho zel. Sawisel tur zawng a chhiar ni mah ila sawisel tura phun tur ka awm tawh lo. Ka hriat loh hlan chuan ka mittui a lo tling leh hman. Ka rilru chuan, "mawl thlak lutuk, inti chak rawh" tiin ka inhrilh a. He thuziak hian ka nun a phawrh ni mai in ka hria changtunu ber hming hi ka pa leh ka nun a mi pawimawh tak ni t,hin in min koh t,hin dan ngei a ni leh nghal.


    Chu thawnthu ah chuan ka thawnthu nen a inang ka hmu ta t,euh a, a tam lutuk a vai hian a ni zawk hial ang. Mak ka tih em avangin a ziaktu hming chu ka en leh Remruata Chawhte tih chiang takin a inziak bawk si. Ka thil chhiar lai leh ka ngaihtuahna muk tak t,ang kawp chuan nunhlui hriatrengna harsa tak a ka kalsan tawh chu ka hma ah chiang takin an rawn chhawp chhuak a ni.

    A chanve ka chhiar tling ta, engkim hi kei leh Dinsanga thawnthu vek a ni. Ka chhiar zel a, a hmel ka hmuh hnuhnung ber ni chu ti hian a lo in ziak a
***Ka zirna chhunzawm tura phai lama ka let leh ni chuan airport thleng min thlah a, taxi a kan chuan dun lai chuan a mittui chu thup a duh ngei a mahse ka hrethiam vek si. A sam a dar vaw chin vel sin ngil siau chuan thli thawt apiangin a hmai chu a hliah t,hin a, ka lo va zep sak hmanhmawh t,hin. A rawn nuih seih a, a t,ah a chhuak tih ka hre reng, nuam lo ka ti ngawt mai hemi ni bak hi ka bulah hlim loa a awm ka hre lo a sin.


    Nghah ala ngaih deuh avangin airport chhungah chuan ka t,hu a, ka kut chu a khal niap niap a. A rawn hawi chhuak thut a, a kutzungt,ang pali, kutzungpui tiam loh chuan a hmai zawnah a rawn phar a. Zawhna mitmeng nen chuan "Ngatinge duat?" tiin ka zawt a, a chal ka dar a nghat pah chuan ka ban chu a chel a " Thla li tawp, engtinge ka awm ang?" Ka hmangaihi hi engatinge hetianga a awm le?? Thla nga chuang inhmu lo pawn kan awm ve fo tawh si a.


    A rilru hreawm leh huphurh lutuk ka hmuh chuan kal loh mai ka duh, mahse ka nu ka hmachhawn ngam dawn si lo. Vawi enge maw zat, tam tak nilo mah se ka zirna vang hian ka chhuk san tawh a hetiang em em hian min thlaklelhna a ti lang ngai lo, thil t,ha lo a thleng dawn emaw ni le tih hial ka ngaihtuah phah a. ***


    Ni e, khami hunlai khan ka awmdan kha ka in hrethiam lo, ka ngai inka thlahlel ngawih ngawih a ni. Anin min ti na lo mah se ka kianga a awm theih lohna khan min ti na tawk em em a ni. Mahse tunah chuan kha mi ni a khatiang taka ka awm na chhan kha chiang takin ka hre tawh a ni. Ka thil chhiar lai chuan min vel nasa ngei mai, mahse chhiar chhuah a t,ul miau si a.
***Dam takin ka thleng thla ve leh ta, ka hmangaih Tetei nen pawh chuan remchang apiangin kan inbia a. Ama min lo biak hmasak hi a ni zel zawk t,hin. Hetiang a nih ngai loh na erawh chuan min ti hrilhhai ve deuh. Mahse, min duh ve tawh takzet aniang e ti a ka ngaihtuah erawh chuan ka lawm t,hin.


    Mipa hi kan lo mak ngawt mai, nge keimah chauh zawk hi niang?? A hma zawnga hmeichhe dang pawn min pawh buai an tum pawh a ka thinlung a Tetei dah lal tlat t,hin khan min kalsan thei ngai ka rin lohna chuan nasa takin chapona min siamin mipa sual tam tak angin ka awm khum ta si. Biak hmasak tumna rilru ka pu ngai tawh loa, bum hrehna pawh a ni telin a kiam telh telh a ni. Zalen ta riau a in hriatna ka nei a, hmeichhe dang han awmpui chang pawh ka ngah ta hle a ni.


    Ni thum vel min lo biak tawh loh hnu chuan a message ka dawng a,kan inhau ta vak a..
"Hetia awm hi a nuam ami?"
"Engtin nge ka awm?"
"I rilru diktak sawi rawh, min khawngaih tawh suh"
"Engmah sawi tur a awm lo, enge min rinhlelh reng a?"
"Ka ringhlel lo che, dawihzepa !!
I ngaihdan diktak tunah sawi rawh" dawihzepa tih a min koh chu ka la na hle mai, ka nihna diktak a nih vang aniang e..thinrim tak chuan
"Ka ngaihdan dik tak chu maw..
MANGTHA" tih in ka va reply a, a number ka block nghal bawk a.***


    Ka thaw hawk, ka chhiar zawm chak mahse ka hlauthawng bawk si. Ka thupui ka en let leh a, "A SONG ABOUT LOVE" tih a ni. Chu thupui chu ipod a ahla rawn sak kha a ni, mittui hi a ko chhuak hmanhmawh leh t,hin. Chhiar zel hi ka tan a va phur awm loh ve mahse keima tan nilo in ka hna atan ka chhiar zawh angai si. Ka chhiar zawm zela, a hmeichhe kawp t,hin chu a rai hlauh mai, chunu a fa paitu chu neih ngei a tum a, a hmangaih vang nilo in a mawhphurhna hlen a duh vang chauhin. Mahse, nikhat chu a t,hianpa inluah a assignment ti tura akal chu a bialnu leh a thianpa awm dun ava hmuh thu te chu a ziak a. Ka hmangaih chanchin chhiar mek lo ila chuan pawi ka tih pui lo khawp ang. Ka chhiar zawm leh ta zel a..


    ***Kum hnih zet haw miah lo leh ngaihzawng nei miah loa ka awm hnu chuan Aizawl lamah haw turin ka inpuahchah a. Thla ruk hmalam khan haw tur chu ka ni. Mahse, ka hmangaih Tetei chu hmuh ka hreh a, ka ngaih em avangin a ngaihdamna dil leh beiseii a hma ah t,hingt,hi pawn ka ngen duh ngei ang. Nilo! Chutiang atan chua a uihawm a ni, kei ve maiin ka fiam kual atan chuan a hlu mah mah a ni.


    Ka han haw chho chu a ni erawh hmuh tur a awm lo, vawi khat chu a cousin nen kan inhmu a, zah pawh dawn loin leng turin ka sawm ta a, alo lut v mai bawk a, min be nghal luam a
"I final year a ni tawh em?"
"Umm ni tawh.."
"Graduate t,ep tawh nimaw"
"Niaa, mahse graduate ringawt duhtawk loh te chuan.. ihh khawnge Tetei hi a awm??" tim tak chuan kan ti a

"I chhuk hnu reilo te khan Journalist lampamg zir tum khan Delhi lamah khan admission a rawn tia"
"Delhi ah maw?! " keimah vang a ni tih ka hre nghal thuai a.
"Aw, mahse a hnu lawk khan Chennai ah ati leh ta, tunah ACJ ah a lut mek, e taka thlalak in va nei nalh ve" nui pah huk chuan a ti a
"Eng thlalak mw?"dil ka rilruk nghal a
An inah min kalpuiin a roomah chuan min hruai a ka t,ah a chhuak kher mai, mipa mah ni ila ka inthup zo lo a ni. A dawhkan a ipod awm chu ka en a, kan thlalak dun tam tak chu alo awm a, a cousin hmuh loh chuan ipod chu ka ak ta daih a..***


    Hrilhfiah ngai loin engkim chu ka chiang ta vek a. Chu ipod chu helai hmunah hian lo kal in alo dah ngei tih hi. Ka chhiar zel a Mizorama ka haw ngai bik loh thu te chu alo ziak a. Ka zir chhuah hnu rei lo te a hna ka hmuh ve hnu lawk a accident a ka nu a boral thu te chu alo tarlang a. Aizawl ah ka chhoh thu te leh kan pafa chauh a thla hnih awrh chauh kan chen dun hnu a ka pa in min boral san thu te alo ziak a. Engtik lai pawn min hnem a duh thu te leh ka kianga hun hman a chak zia ka chhiar chuan ka lo t,ap chhuak hial a. Ka nu leh pa sulhnu ten min tih nat t,hin em avanga kan in leh lo zawng zawng hralh a keimah a in ka luah thu te nen lam chuan tarlan a ni bawk a. A tawp lam phek chu a pan tawh hle a, ka chhiar ta zel a..

    ***Publishing industry pakhat ah hna a hmu tih ka hriat chuan ka lawmpui em em a, mahse engmah ka chungchang erawh a hre lo. A hnathawhna hmuna ka hmelhriat a chanchin ka zawh chuan, "a thiam lutuk mahse a nun hi a pangai vak hmel loh. Mipa lamah chuan sawi tur ka hre lo mahse a pawlawh mah mah t,hin" tih chhana lam hawi zawng hlir chu ka hriatin keimah vang a ni tih hria in ka na t,hin takzet. Vawi tam tak call tumin a number a hmet chhuak a call erawh ka ngam tak tak ngai lo thung."Tete min ngaidam rawh aw.." tih hi ka rilru in a sawi tam ber a ni hial ang" ***


    Ka chhiar zel a bung tawp ber 'Thuchah' tih thupui nei chu ka chhiar thleng ta a.
***Tete keimah vangin i t,ap t,hin tih ka hria, mahse i kal ni at,ang khan ka nui hmel hi hmuh tur a awm ngai lo asin. Kan in mangt,ha na hi i sut thei lawm ni?? achhan chu kha thu kha ka nun a ka paihbo duh ber a ni si a.


    Min hmangaih thu min hrilh t,hin te kha ngaihtuah kirin hmalam pan nan hman ka tum hram hram t,hin a. Mahse, beidawnna leh harsatna i tawk tih ka hriat reng chung hi chuan hmalam ka pan thei lo a ni.


    He thilah hian dem hlawh zawk ni mahla ti diklo tu zawk chu chiang takin ka hria ti raw Tete. Min mamawh ber laia i tan a boruak pawh tluk lo hian a thlahlel che asin. A chang chuan i kiang a awm boruak te kha ni thei hlauh ila ka ti asin. Kum tam tak kal ta ata tawh thawnthu ngaihnawm tak siam dun t,hin kha a tawpna kan siam dan erawh a lungchhiat thlak hle a nih hi. Mahse, chu thil thlen tir tu chu he thawthu ziaktu ngei hi ka ni si. Mahse, danglam ngai lo tur erawh chu he thinlung hi a ni.


KA HMANGAIH CHE***


    Ka phone ri chuan min ti harh zawk a ka mittui ka bianga luang chu hru hul pahin ka chhang a, ka thawhpuinu alo ni a, writer hming kha an lo ziah sual thu leh writer diktak chu Dinsanga a nih thu leh siam t,ha turin min hrilh nghal a. "Ka hria alawm " tih chiahin ka chhang a ka dah ta a.


    Mit bui luk chuan office chu ka thleng a, muthluk ka chak ngei mai. Ka report pe tur a pu ber office a ka luh chuan mipa pakhat hi alo awm tel ve a. Ngo lam ai mah chuan hang lam deuh, sang mawi tawk vel, tarmit vuah, mitmeng lian lampang a ni. Ka en vung vung lai chuan sir chuan, "hei hi Dinsanga anih hi, a thu ziah i enfel kher kha a duh a han inhmelhriat ta che u ati a, mit meng in tawng rual chiah chuan kan kut chu a inchelh ve nghal a. Kum nga liam ta khawvel a chen lai hun te chu mitthla ah a rawn lang uar uar a.


    Titi na hun office inchung zawlah kan nei a, ngaihdam dilna thu mawi em em chuan kei ve mai thinlung chu hneh tak a ni. Kum tam lutuk ni lo mahse kum hreawm leh lungchhiatthlak em em te paltlang hnu ah thinlung takin ka nui hmel hmuh tur a lo awm leh ta. Min ti t,aptu bawk kha a hlimna thlentu chu a lo ni. Tin, keimah vang liau liau in law zir chhuakin lehkhabu hlawhtling tak a chhuah ta hi thil duhawm tak a ni mahse ka t,ah belh zia a ziah tel cham chi chungchangah erawh ka lungawi chiah lo.. buaina a tling leh lo duh duh paih a belh theihna thuneihtu ka ni tlat.

Ziaktu : Rengpuii (Apple)
Author : “Ram zuun leh D zuun a uai”

DOCTOR KA NI VE SI LO

DOCTOR KA NI VE SI LO

    Khawdur khuih leh chhum dum chhah takin vawin boruak chu hneh takin chiahpiah mah se ka nitin eitur ka thawhchhuah tho a ngaih avangin a ngai te bawkin ka hnathawhna tur hmun lam chu ka pan leh ta a. Ka mihringpui dangte pawh keimah ang tho an nih hmel, chung khaw awmdan chuan an thil tih tur a chawlhsan tir bik hauh lo a,nunphung lah a ti khaihlak hek lo. Motor tlan tam tak karah chuan kei erawh chu ka thlenna tur lamtluang zawhin ka ke dinglam leh veilamte chu pen chhawkin chung lirthei hmanga hahdam taka tunram pan ve mek te ka mamawh bik loh zia chu ka lantir a.

  
    Ka rilruah tukin zing lama Radio a ka ngaihthlak ruahpui nasa tak a sur tur leh t,ek nasa taka a tlak tur thu thupuangtuin a puan chu a puangtu aw nen lam a rawn lan tak ah chuan ka ke pen te chu a hma aia chak zawk a pen a ngai a ni tih ka hrechhuak a. Tichuan,midang kawng kal pawh mitmei em em hran lo chuan chak takin ka pen hlawk hlawk a.


    Ka hnathawhna hmun thleng tura hmun pakhat chiah kal pelh ngaihna hmun station ka thlen chuan ka hah ve ta ngang a ni ang muangchang a kal chu tha in ka hre ta zawk a. Chulai hmunah chuan mipui thahnem tak an awm reng ti ila kan sawi sual loang, ka thlen pawh chuan an lo kat nuk hlawm a. Hmelhriat nei hek lo,tumah pawh melh hran lo chuan ka kal ta zel a, ka hmelhriat tha tak pawh hmu nawlh mahila ka biak hman pawh ka ring chiah lo. T,ek leh ruahpui hmachhawn hlauhna avangin ka hnathawhna hmun thlen vat vat chu ka nghahhleh ber a ni.


    Chutia ka kal mek lai chuan ka ke pen vawilehkhata tiding nghal tawptu leh ka lungphu chhiar hman loh tur khawp a ranga rawn siamtu mipa hmeltha em em, sang thlerh thlawrh tak, a mitmeng fiah kalh ka en nin theih ngai loh, apian mawina min hip em em tu abula kal chang a inchhuan rukna min neihtir fo tu, a hmui lah vawi tam tak a fawh ka dawn tawh ka kham theih ngai hauh loh chu ka dinna atanga pen nga pawh tling loah a zin bag khai chung chuan a ding vauh mai.Ka mumang nge a tak tih hre turin ka mit ka han chhing a, ka meng leh pawn angai te bawkin che sawn hauh loin ka mit ah tak min lo en reng a. Pen thumin ka han pen hnai a, a tak ngei a ni si. Kuah vawng vawng a,ka chhipin a chen tawk a awm zawn a ka lu nghah a, a lungphu ri hriat leh chakna in ka khat a, ka hmuite chu vawt tih vang ni
miah si loin a rawn khur a, ka kutte chuan awmngaihna an hre tawh lo ka hum a ka pharh leh thin. Ani chu ka mamawh takzet a ni.Kum hnih liam ta kha chu nise a t,angah sawn ka bei hle hle ni tur.


    Ka mittui rawn tla tur chu dan ka duh mahse kum hnih chhung ka tawrhna te, amah vanga hun leh ni pawh chhiar thiam lo khawp a ka nun hmandan te chu ka rilruah an rawn lang a. Tin,amah ka beiseina vang chauh a ka beidawnna ata kaih harh ka nihna chu ni reilote an la nih na te chuan tap lo thei loin min siam si. Chutih lai chuan ruahsur ka ngainat loh em em te chuan ka mittui an hliahkhuh mahna tiin ka biangah chuan an rawn dir zawih zawih a. Ani chuan ka mittui te hi a hai ka ring lo achhan chu hun tam tak liam ta mah nise ni zaruk chuang ngawt ka hlim hmel, ka lungngai hmel leh ka tap hmel hmu hnem bertu a ni thin.Chutia ka mittui tla min en reng lai a abag khai lai a thlah chu hre awm pawhin a lang lo. Mittui leh ruahtui vanga fiahlo ka mit hmuhte chuan kan nunhlui liam ta ka mitthla a lo lang te chu an ti fiah lo zo ve lo.


    A dar a lo chelhtu kut no tak ka hmuh chuan ka harh zawk a, a ni pawh chu pangai hmel takin a rawn awm nghal a.Chunu hmeltha tak,zaidam leh ngainatawm tak hmelpu chuan a nihliap chu rawn zawnin zawhna mimeng chuan min rawn melh tawn a. Ka hmangaih chuan a mitah tak lo en letin vawikhat a mit a chhing sak a,a kawngah kuahin hmangaihna mitmeng thikawm hliah hlaih chuan a melh ngawih ngawih a.Chung ang mitmeng chuan hmanah min melh ve thin asin. A bag chhar sak tur a chunu kun chu dang vatin a darah chelhin a din tir vat a, a pum raipuar kawh ve lah tawh chu a melh zeuh bawk a. Chunu chuan a pum chu dawm vatin a that thu hrilh ni awm takin a nui sak a. Ka awm ve tih pawh hria anga lang lo chuan bag chu la in ka hmangaih chuan a hmangaih dara kuah chung chuan anni pahnih chuan min kal pel ta a.


    Ka ngaihtuahna te chu a kal buai vek a, ka thingthi hnawk a ka en ngai chu ka en ngawt ngawt a. A hnu ah chuan ring takin ka tap a,ka rum bawk a.Chutih lai chuan t,ek nasa tak chuan zan ni si lo chhun khaw thim chu a rawn en zuai zuai a, khawpui ri bur burin a rawn zui nghal a ruah lah ahma aia nasa zawkin a rawn sur a. Anni chuan min tawrhpui ve nimai hian hriatna ka nei a.


    Ka thin tawt chuan min hnawh tup tup a, ka mitmeng chu a fiah lo ruai a mipui leh ruahsur thawm pawh chuan min hlat tial tial hian ka hria a, k lu chuan chu station chhuat char tak a deh chu ka hriat tawp a lo ni ta.


    Ka harh chuan ka lu chu a rit bur a, ka mutna khum chu damdawiin khum a ni tih ka hre thuai a. "Engtin nge he tah ka awm theih le?" ti a ka in ngaihtuah lai mek chuan hmeichhe pakhat min hnungchhawn zawng a ding leh doctor in biak lai chu ka va hmu a. Ka chung chang an sawi tih hriat takin doctor chuan min rawn melh zeuh zeuh a. Chu tih lai chuan a biak nu chu ka lam a rawn hawi a ka lungphu darkar sawm kal ta ata tawh thlamuang reng reng lo chu a ti rang ngei mai, vawiin a ka hmangaih bula ding raipuar ngei kha a ni. Thil hi hriatthiam a va har em.


    Ka bul hnaihah chuan a rawn kal a, nui hmel pu sang hian
"Nono tui i in duh em?" Nono tih hi a pasal min koh duat na bik a ni.
Bah nuai chuan "Aih, ka duh lo, ka kal a ngai" tiin khum at,ang chuan chhuk ka han tum a. Ka ban chu a rawn thip zawk a, hriau alo in vit reng chu niin. "Fimkhur rawh" alo ti vat a. Ka rilru chhiat chu a rawn chhuak thut a vin hrak hian "Min khawngaih a mi?" ka ti tuar a, kan ward a awm ho chuan min rawn melh hrek hrek hlawm a, mahse chung chu ka pawisa tawh lo. Ani erawh a hrilhhai hmel em em a.


    Ka lo khawngaihthlak a nih dawn hi tiin ka ngaihtuah a. Naupangte ka nih in ka nu leh pa in min boral san a, ka ni bulah awm in theih tawp in lehkha ka zir a. College ka rah tan ve dawn chuan hnathawh pah theihna ka duh avangin phai lam panin call centre ah te thawk pahin lehkha ka zir a. Hetah hian ka hmangaih hmasa ber leh tawpna ni turin Lalnuntluanga nen hian kan in tawng a, kan in hmangaih thin asin. Ka mipa ngaihsan leh zah ber a ni a, ka pa nen hian inan na tam tak an neih avangin ka ngaina in nitin ka hmangaih zual deuh deuh thin. Kum 12 mi anih in apa hnathawhna vangin Mizoram an chhuansan a ngai a, hun rei tak a hmu tawh lo a ni. Ani nen chuan kan inneih hun a Mizoram a kan awmdun tur thu te chu kan sawi nasa thei em em a,kan va hlim t,hin em.


    Kum hnih lai kan inzui ve hnu chuan vanduaithlak takin a unaupa neih chhun chu a boral hlauh mai a. Engmah pawh min hrilh chiang hman loin Kolkata lam pan chuan a haw ta a, an vanduaina tawh chu ka hriatthiampui khawp mai. Mahse, Delhi khawpui a zirlai pakhat ve mai, a mamawh pawh phuhru thei t,awk t,awk ka tan chuan tih theih kha a vang em a ni. A haw at,anga ni nga ni ah chuan phone call hi ka dawng a ka han lak chuan, Tluanga hi a lo ni a, number dang a rawn hmang chu mak ka ti ang reng hle a

"Nono"
"Awih... i t,ha em?"
"Aw, tha e.. ka nu ina be duh che a".. ka phu zawk a, ka zam em em bawk, lai tak chuan
"Aw, khawi ka lo bia ang"
........................................

"Hello, rinzuali em ni??"
"Aw.. ni e, enge i an a pawi ka tih pui khawp mai che u"
"Ni e,kan t,ha ve zel, hei mama bulah kan monu doctor tur chu ka va be duh ve ka lo ti a" a nuih har har a.. ban chap chuan
"Doctor maw?" Ka rilru chuan doctor zirlai ka ni si lo a tiin ka ngaihtuah a
"Aw, ni e.. a unaupa nupui hual pawh kha doctor zir zo hlim chauh ania, mahse vanduaina kan tawk leh ta sia, a kawm chak ngawt ang che"

"Ani maw.." muang chang chuan ka ti a, mak tih na in ka khat a,a thu sawi lai pawh ngaihtuah lo chuan ka phone chu ka off ta ringawt a.


    Enga tinge Tluanga khan doctor zirlai anga min sawi le, chungte chu ka tlin phak bak a ni a. Ka graduate chuan zirlai lam chawlhsan a part time ringawt nilo a hna pangngai zawn mai ka tum thu pawh chiang takin ka hrilh si a. Ka rilru chu a buai em em a, chhungkaw pangai leh hausa tak an nih avangin min zahpui a ni thei a ngem. Engkim hi sawi chian a ngai a ni. Zanah chuan ka call ta a
"Aw hello , nono"
"Enge vawiin kha awmzia??"
"Nia, line alo in cut daih a, ka nu in nidangah ka be leh mai ang a ti che a"
"Nilo, doctor zirlai tih thu vel kha"
"Ee... ih nono i hriat angin, ka nu leh pa ten min hmangaih em em a, ka tan chuan hmeichhe t,ha tak pawh zawn an huam dawn a"
Ka thinlung chu vih ang mai hian ana a, "ka awm mai mai hi a tan a lo t,ha tawk lo hle a niang maw.." tiin ka ngaihtuah a
"I dawt sawi chu man chhuan loh a nih i ring em ni?"
"Delhi a hna kan thawh te chuan engmah an hre dawn hleinem"
"Tluang"
"Enge?"
"Min hmangaih lo"
"Ka hmangaih che"
"Dawt.. min zahpui a ni ti raw.."
"Teuh lo, kan innei ang"
"Doctor ka nih hunah le" tiin ka phone chu ka off a, a aw ka hriat tawpna a ni ta.


    Chutia mittui tling puama ka inngaihtuah lai chu ka bulah nurse lo kal thawm ri ah chuan ka harh zawk a, ka bulah chuan raipuar pawh chu ala t,hu reng a. Inthlahrun hmel tak hian
"Pawnah sawn va titi lawk ang hmiang" tiin min rawn bia a. Nurse in ka kut a hriau in vit a phawi zawh chuan kan in zui chhuak ta a. Ka chau lutuk chu kal pawh chu ka tan a harsa hle a, nilum in alo en iar t,hutthlengah chuan kan t,hu dun ta a.

"Ka hming chu Debbie a nia" tiin bul a han t,an a
"Doctor em ni i nih?"zam lo tak chuan ka han ti a
"Aw, mahse hmeichhe pangai ve mai ka ni tho nono"
Kan ngawi dun vang vang a kan piah lawk a khawpui chu en vang vang pah chuan
"The fool tih hla Lee Ann Womack sak kha i hria em" a rawn ti a. Ka nuih a za kher mai, nu ni ve tawh mai turin chutiang min han zawh chu.
"Aw hria e"
"Kha hla dinhmun ang chiah kha ka dinhmun a ni asin"

  
    Ka ngaihtuah vang vang a kha hla kha chu a pasal in a hmangaih hmasa a theihngilh theih lohna hla niin, chu a pasal hmangaih hmasa tan a a hlan a ni tih ka hre bawk.
"Zanah i hming lamin a la t,awngvai fo asin, nang hmu tur hian ka huaisenna zawng zawng sawm khawmin ka rawn pan che a, mahse chu ti chung chuan ka huaisenna zawng zawng ai hian ka hlauhthawnna hian he thinlungah hian buk rit zawk nihna a chang si" a rawn ti zawi sap a
"A ni thei lo" tiin ka phun sep a k kut chuan k hmui ka hup a, ka mittui chu a rawn luang chung chuan a hmel chu ka han en a, khawngaihnain ka khat a ni. Kei ni lo in ani hi a ni khawngaihthlak zawk chu.
"Mahse, i na ngawt ang ti raw.. Debbie" tiin alam en chung chuan ka sawi a.
T,ahnui hmel pu chuan "Umm.. mahse ka nghak thei a, kan t,ha ve zel dawn laiin..." a ngawi ta daih a, a sawi tur chu ka hria a ni, ka lo lan leh hi Debbie tan chuan natna a ni.


"Debbie"
"Umm"
"Tluanga'n a hmangaih thu a hrilh tawh che em?"
"I sawi awmzia chu..??"
"Aw Ronalda'n a hmangaih thu a hrilh tawh che em?" Tluanga tih hian a tam zawk chuan an ko ngai lo a ni.


    A chil a lem ri kawlh a "Um nizanah a vawi khatna a tan"
Inthiam lohna in ka khat a, nizanah hun hlimawm tak an hman dun hnu ah keimah vangin rilru thlamuang lo takin an awm chu a ni si a.
"Debbie ani hi ka hre chiang a , a hmangaih thu a hrilh che a nih chuan a thlah tawh ngai loang che"
"Anih i hnenah pawh a sawi ngei awm si a"
"Kei chu doctor ka ni tlat lo alawm"
"A sawi ang chiah ini, hmeichhe luhlul tak, eng dang mah aia zahawmna ngai pawimawh ber thin. Nono, nang nen hian kan mizia a in an loh zia Ronalda'n a sawi tawh asin, chumi vanga min nei anih thu a sawi bawk a.."

"Ni e, a hmeichhe mamawh tak ini anih chu, a mamawh tak nupui atan a nei tih hrilhfiahtu ni mawlh ang che aw" tiin dim te in ka va kuah a.
"Theih se chuan in tan a hlimna siamtu nih ka duh ngawt mai" tiin a rawn phun sep a
"Ti hian ka hlim tawh khawp asin keichu, hlim takin awm ula chhungkaw ropui tak in din dawn nia aw" tiin tawi takin ka nuih seih a.. Rei lo te kan inkawm leh hnu chuan ka in luah lam ka pan ta a


    Ka nun chu ruak in khawhar mahila Tluanga ngaihna ka nei tawh ngai lo thung. Ani ka ngaihtuah dawn apiangin Debbie raipuar kawh lah tawh a mit meng pawi sawi lo tak at,anga mittui luang chu ka ngaihtuah chhuak a, Pathian awmpuina an tan ka dil zawk ta thin.


    October ni 26 zingkar hma takah chuan ka phone chu a rawn ri ral ral a, meng t,ha thei mang lo chuan ka han en a, ka rilru chu a hnual sawt mai. Vawiin hi tluanga nen kan inngaihzawnna champha phone calendar a ka save a lo ni. Ka phone chu dah leh mai ka tum lai chuan a rawn ri nawn leh a ka en chuan number save loh hian thlalak hi min lo thawn a, ka han en nak chuan naute piang tir duhawm em em mai thlalak hi alo ni a, a hnuai ah chuan "DOCTOR NI VE MIAH LO TUR MISS LALRINZUALI" tiin a rawn chhu tel bawk a. Ka hming ang chiah naute hming atan an phuah a ni. Ka hlim lutuk chu au chhuah vak mai ka duh a, mahse ka la insum thei hram a, ka hmui phun rem pah chuan
"DEBBIE KHAWVELA NU ROPUI BER I LA NI NGEI ANG" tiin ka va thawn let nghal a........


Ziaktu : Rengpuii
Author : Ram zuun leh D Zuun a uai”

PIALRAL AH TAL LENGDUN ANG AW.

    PIALRAL AH TAL LENGDUN ANG AW....................................

    Kan hlim dun ve theih thin zia kha aw... ka khawvel kha i khawvel ani ve emaw i ti a, i nunna kha ka nunna a ni tel ve ni te hian ka hre thin. ka thinlung zawng zawng chu i luahkhat vek a, a changtupa ber i ni a, kei chu ka in ti neitu nu em em a, ka ringtawk em em thin che a, thlamuang tak a i tang a ka bei hle hle chang phei chuan midang mamwh tawh miah lo tur ah ka in ngai thin. ka kut vuan a i khal neu neuh chang phei kha chuan ka thla a muang hliah hliah a, inti zei fahran a min fawh ngawng ngawng chang phei kha chuan ka thinlung chu a hlim ru ver ver thin a. midang ngaihtuahna chang pawh hre lek lo in nang chuan min zem a, i hmangaihna biahthu min hlan te kha ril ka ti em em a, ka thinlung an hneh a, i sawi a piang kha dik emaw kati thin.

    Kan in hmuh hmasak ber kha chuan kum 16 chiah ka la  ni a, nang pawh kei ai in kum khat awrh chauh a upa i ni a,  mipa zawk mahnila i zeilo in i zakzum a, min biak kha i zak tlat a, kei lah mipa nel a bia zawt zawt chi kalo ni lo bawk nen, nang in min biak ve chhun pawn aw emaw aih tih emaw chauh in ka chhang thin che a,tichuan kan in be lo kumtluan ta reng a.

    Mi tumruh tak i nih na khan i thil duh leh i thil tum chu thulh mai mai i tum lo a, hlauh i duh hek lo a, thlatam a vei hnu ah chuan ka mi ngainat ber leh zep nei map lo a, engkim ka sawichhuah nagm na i ni ta hial a,ka tah duh chang pawn ka tang a bei chung ngei in ka tap kher thin a,  school i rawn kal loh chang te khan thiante zingah ka kha a har in an bul a awm pawh nuam kati ta lo, kan school kha mi 350 dawn zirlai awm na  ni mah se i awm ve loh kha chuan ruak riau hian ka hre thin a,  a chang phei chuan a rua ek emaw ka ti thin.  kan school ah chuan kan class ah a thiam thei pawl a ni a, test na ah pawh lawmman i dawng fo reng a, ka chhuang che a ka lo lawm ve em em thin. mahse kei chu ka letling hmak thung a, pakhatna pawh kani ve ngai lo, mahse ka in sit lo  a chhan chu nang chuan ka chak loh lai ber pawh in min duh thu i sawi thei tlat a, i tan a ka that ber thu i sawi kha,  dawt a nih ka ring lo a, keimah ah inrintawkna i tu ani.

    Mite chuan ka mithmul chhah tak kha sawisel thin mahse, nang erwh chuan “i mithmul chhah tak hian hian i mitmeng a timawi zawk asin” i ti a, ka mithmul kha chhah zual sauh se ka ti a. A chhan chu nangin mawi i ti em a,i hmu kham lo ani ti raw. Midangte chuan ka tawng muang lutuk kha an sawisel a, i thatchhiat hmel min ti a. Nang erawh chuan “i tawng ri in beng a ti tlei a, ka hah dam sawng sawng thin” i ti a, jha vang kha a ni ang ka tawng ring zual sauh a, a chhan chu i awmna atangin i hre pha lovang tih ka hlau ani.
    
         Km. 250 a hla atang a kan khua a i rawn zin duh kha mak ka ti lo a, a chhan chu min hmangaih a, ni rei lo te pawh ka tel lovin i awm thei lova, thlakhat ah vawi khat tal i rawn zin thin a, keipawh nangmah ang bawk ka ni a, a nem zawk ka nih vang nge ni, i ai pawn ka nasa zawk, thla khat a vawi khat chauh ni lovin kar khat ah vawi hnih tal rawn zin turin ka duh che a. zan a min rawn phone tlai deuh te khan i sual ka ti em em a, ka hua che a, ka thin a rim em em thin a, zan dar 12 thleng kan in biak hnu pawh khan reilote emaw ka ti thin a, “bawihte a tlai tawh em mai, muttui mangtha” min tih chang te khan ka kham loh em avangin ka lungni lo em em thin a. Zing lam a good morning message ka hmuh loh changte hian nileng in ka nuar thin anih kha.

         hmangaihna la na tak ini a, keipawn ka la na em em a, mi dawtsawi ka awi chang a awm ta fo reng a, mahse nangin ka then ngai lo ang che i tih avang khan i sawi a nih loh chuan midang sawi chu ka awi rei ngai lo. kan college kal lai pawh khan midangin min hel a, min la duh ru ve deuh thin. Tute pawh awm ve bawk mahse nang kha chu an luahlan thei lo che a, nang kha chu ka tan i tling tawk em em ani. Nang chuan a chang in     i duh hun hunah min ti tap a, i duh hun hunah min ti nui thei a, i bula ka awm hi chuan ka hlim in ka thla a muang em em thin a, ka lung awi em em thin a nih kha.

    Bawiha. kum 10 teh meuh a liam ve ta i thu min tiam te, min tih hlawhtlin sak loh avang khan ka dem lo che a kan ram hian a ngaisang em em che a ni, tunah chuan hna te pwh ka nei ve tawh a keima tawkah ka buai ve em em thin. Chu ka hna chu i hnena pawh ka sawi fo tawh zirtirtu hna ani a, tha min tih pui ve ngei pawh ka ring ani, kan collegeah khan zirtir hna chu ka thawk a, kan department room ka luh chang te hian ka mitthlaah class a i nui hmel te leh zawhna nawi tak tak hi han zawt vel thin te kha a lo lang a, ka in sum thei lo thelh thin.
. kan thut thin na thingbuk hnuai te pawh kha College naupang ten an rawn bel leh thin a, a chang phei chuan ka va thu ve hial thin a, kan nunhlui te kha ka dawn kir thin.



    Min kalsan dawn khan ka tap vak a ka phal lo che a, ka tan hian khawvel a tawp dawn nite hian ka hria a, mahse i kal ngei a tul si a. hlim leh lungnuam tak a Hmuifang tlang a kan len lai in mipakhat samsei pa tak in i lehkha tur a rawn pe che a, i la a, i chhiar a mak ti tak in ka rawn en che a, i chhiar zawh ve leh min rawn pan hnai a, duat takin min kuah vawng vawng a, a ngaihna hre lo tak in i thil tih chu ka thlir ta tawp a, i inthiam loh hmel a, kha ti ang em a hreawm i tih kha ka la hmu ngai lo.

    Ka mit ah tak min en in, “Bawihte, ka kal bo dawn a, ka vanduai a nih ngat phei chuan kir zai kar rel tawh lo pawh a ni thei, min lo ngaihtuah lutuk suh la, khuanu hnen ah min lo tawngtai sak thin ang che (ka mittui tla chu a hru fep fep a) khuanu a venghim ang che u, lo in enkawl tha ang che aw,” i ti a.  “Aih” tiin ka chhang che a, “min kal san suh” tiin ka tap ta nghal mai a. min kuahbet a,  “hriatthiam tum ta che i tan chauh nilo, midang zawng zawng te leh kan ram tan ani asin.” nangpawh i mittui a tla hial reng a. mipa diktak tepawh an hmangaihte vangin a tap ve thei a ni maw.? ...

    Ithianpa chuan kan kal a hun e” a ti a, nangmah nghak reng tawh tu motor 7 din na lamah chuan ngaihthat loh hmel tak chungin in kal dun ta a, motor kiangkam ah chuan mi 20 bawr vel in an lo nghak che a, nang ang bawkin an sam a sei a, a then in sam an zial a, a changin i rawn hawikir leh zauh zauh thin tih loh chu min hnem lo turin i intipachang hram hram a nih kha, kei erawh ka tlu sawp a, ka tap vak vak a, thiante chuan min hnem tum ve bawk mahse min hnem thiam reng an awm lo.

    Kha mi tum kha i hmel ka hmuh hnuhnung ber a ni ta,  i aw ri ka hriat  hnuhnug ber chu “ka hmangaih reng ang che” tih a ni a, kei erawh chhuan mumal takin ka thlah theilo che a, a chhan chu ka tuar na em a tin a ni, inneih thu te sawi a thu kan thlun lai leh hmalam hun duhawm tak tak te kan duanlawk lai in khati khan mualdang ah min liam san ta si a, i tello chuan tu kut nge ka vawn tak ang, tu tang nem ah nge thlamuang tak a ka bei hle hle leh tak ang le? tu nge min ti ttap ang a?. tu nge min ti nui leh thin ang?.  i tello chuan ka nun hian awmzia a nei lo asin.

    i kalbo hnu kha chuan thlakhat a vawikhat chu sawi loh, kumkhat ah vawikhat pawh i rawn zin ta lo a, thlakhat a inrinni hmasa ber a lo thlen a piang hian kan khaw chhuahtlang ah i rawn kal hun nghak in ka thlir reng thin che a,  a rei deuh hnu phei chuan nitin ka thlir a, mahse bawiha lan tik ni reng i nei si lo, i bawihte-i hrilh a hei thin mange...Kan in ngaihzawn chhung khan i chanchin hriatkim loh tamtak kalo nei a, nang lah in i lo zep tlat bawk si,zallenna sualtu hnam ispai i lo ni reng a, christian ni lo in Khuazing Pathian i lo ring zawk tih te ka hre leh hnuhnawh a, Reformer nih ka tum i lo tih thin lai te khan Chhinlung lalram dinthar leh i tum a lo ni a, ka dem lo che ka chhuang hliah hliah zawk che a sin. mahse khati khawp a in hnaih leh in pawh si i chanchin ka lo hre tlem lutuk erawh ka in thiam thei lo a ni.

    I kal bo tang a kum thum hnu ah chuan Nitin mai hian chanchinthar ah chuan hnam sipaite leh Burma sipai an inkah thu te, a chang leh Bangladesh leh India sipai te nen a an inkah thu te chu in chanchin kan hriat theih awm chhun a ni ta, engtin tak ka lungduh kha ttuanzai rel tak ang maw tiin suihlung ka lo phawng thin. Burma leh Bangladesh lamah kan ram chin ni a in hriat chu in la ta tih kan hriat in kan lo lawm em me a, mahse India sipai te nen nasa tak a an inkap tih thawm kan hriat in ka theihtawk tein kan ram dinhmun hi kalo ngaihven ve thin a, a thim lam hlir kachang a lung a muang ngam lo, kan khua a mipa zawng zawng te pawh hnam sipai ah tang in a ruak hiai a, kan khua chu hmeichhia khua ang chauh ani.

    Hun tawp lamah i sipai te an chan chhiat tawh hle lai in, nanglah a Cancer tih thawm a thang a, kan ram chu a ngui riai a, mahse pasaltha te chua in tuai thar leh in an tlawm mai mai bik lo, I lehkhathawn te pawh tun thlengin kala kawl ttha a sin, a ngialngan in ka rawn tarlang ang e...

    Duhtak Sophie,
    I damtthat lai nih ka beisei, keipawh chung khuanu venhimna zar ah ka damtha e, thildang kasawi leh duah hma in “Kahmangaih che” tih ka hi ka han zep tel hram ang e.
    He lehkha ka ziah lai hian Airawhvati(Irrawady)  leh Chindwin in tawh na kamah kan awm a, kan sipai te chuan hma an sawn zel a, kan ram chin ni a kan hriat chu kan la zo ta mai, mahse i thinlung a ka ramlak kha ka hlauh palh ang tih hi ka hlau ru thin,” kan unau Asho-Chin hnam ho pawhin min thlawp ttha em em a, mahse bawihte ka ngai em em thin che, a chang phei chuan rawn haw daih te hi ka chak thin, mahse kan hnam hmalam hun tur ka thlir hian, kan ram hi ka phatsan phal ngang lo a ni.

    Nang nen a hlim tak a kan lendun lai nite ka dawn kir chang hian, ka ngai zual che a, mahse kawl leh vai sipai,
hmelchhe tak tak bak hmuh tur an awm silo, Laipui puak ri dum dum leh nasa tak a, Silai inkahna riva karah pawh i awri hriat ka chak em em thin a, ka silai ka vawn chang hian i kut mam tak kha vawn leh min ti chak thin,zanin hi arkaiden zan ani a, nangnen a hlim tak a kan lawm thin chhawrhthlapui kha, pipu te ram ttuanna Chindwin luipui chung ah mawi takin a eng a, i tello hian nunkhua a har a sin.

    Bawihte kan thil tih mek hi, chung Pathian pawhin min thlawp tih ka hria a ni, kan mite aurawl chu hria in, an mittui far te chu a hmu ani, kohhran lamin min ttawngttai pui thin na zozai te pawh a hlauhthlawn lo Burma sipai a ttang, Chhinlungchhuak Battalion 2 lai te chuan an ralthuam famkim nen an ram tan ke an rawn pen a sin, khuanu hnenah lo ttawnttai fo tthin ang che.

    Thlahnih liamta khan Bangladesh leh Burma sipai ttangkawp te nen Akyab lawngchawlh hmun ah kan inkap vak a, chumi ttum chuan silai mu in min tawng fuh hlauh a, a thi riai riai a, chutih lai chuan ka rawn hre chhuak che a, i tan a ka damchhuak zolo tur leh kan ram tan a ka thawk chhunzawm thei lo tur ka ngaihtuah in kavan lainat in ka van ngai tak che em, tunah erawh chuan ka damttha var tawh a, hmachhawp tamtak ka nei a, mahse ka kal zelna tur erawh ka hrilh thei lo che ani.

    I hmangaihna biahthu min hlan te kha ka thianlai ah hian an cham reng thin a, Ngenmu sur sung sung karah pawh nang zawng nghilhni   i awm mawlh lo, lo lungphang suh la , ramthim khua a var ang a, in tawn leh ni a herchhuak leh ngei ang, Thanchhuah puan sin a siang ka lo lawi ni chuan min lo hmuak ang che aw chhuahtlang ah.

                Mihrang val D zuun ngai te hi....
                General. John. Z. Saio...
                Mizo Battalion, Chhinlung Army.

    He  i lehkha ka hmuh hian ka thlaphan na te chu kiang vek se kati a, mahse ka lunglenna erawh ka hnawtbo zo chuang lo a, ka mittui far ngiai ngiai te chu hru hultu nei lo in ka biang ah an luangthla a, min ngaih ve thin thu te ka hriatin ka van thlahlel thin tak che em, Kathian Chan Chan-i te hai chu an lungduh te nen tlaini an lawm a, kei chu e, sakhi luite tui chak ang hian ka nunkhua a vai a ka hna a ngam thei lo.....

    Min ngaihna lehkhathawn kan dawng a, khuahar tak chungin ka lo lawm em em a, Zan thim reh hnuai ah min kuah lum a, Pialral chanchin min hrilhtu nang  erawh a tak a hmuh tur awm lo mahla ka kiangah ngei i awm ve ni tlat te hian ka hre thin che a, i thlarau in min thlir reng thin e maw ka tihna hian beiseina thar min neih tir thin.

    .Zing khawvar engmawi tak karah turnipui chu lungsi tak in arawn herchhuak a, kan khua chu hnam sipai ten an awp tawh avang in mipui kan hlim in thenkhat chhungkhat laina te zawng an kim in an hlim ngei e, mahse chutih lai chuan hmarlam ram a kan khawpui pakhat LAMKA ah ve thung chuan hnam sipai te leh India sipai te chu ralthuam chitinreng nen an in ep ve mek thung a, chumi zing chu nidang ang lo tak in Turnipui pawh a nem a, mi zawng zawng te chu an hlim in hun rei tak tak in hmu tawh lo te chu an lungduh te nen turnipui lo chhuak chu an thlir an hmuhnawm rual rual in ka lung an len a ka tah lam lam a chhuak. Thirsakawr a rawn rik tawh hi chuan mi tupawh mai hian kan lehkhathawntur beisei in kan lo thlir thap thin,  Lehkhathawn pahnihna kher kha chu a va nunrawng in zangaihna a van haihchham chiang em, ka duh lo, a ni thei lo, ka phal thei mawlh lo, India siapai ten an hmelma thluakbur ber `GeneRal. Salai John. Z. Sailo` an tihhlum vang a an lawm em em lai in kan ram vangkhawpui erawh a ngui riai a, kei a tan phei chuan damchhan tha ka nei ta lo mai nilo in dam hi ka thlahlel duh ngai ta lo...

    Chu lehkhathawn chu a tak anih ka ring thei lo, ka ring phal hek lo. mahse, awih loh rual a ni lo, khawvel chanchinthar puangtu te pawn news channel tamtak ah, an puang luai luai si,. Kan vangkhawpui hlimna zawng zawng chu lungngaihna chhumthim in a rawn khuhbo a, tahna leh thlaphanna te chuan ro a rawn rel leh tan ta chu ani si a, Eng vang nge zalenna hi kan sual a, eng vang nge maw kan pasaltha te hian raltiang an kai tak le, kan hnam zahawmna leh kan piputen luchhum ban chhum huam a an sahzau venghim a, luahlum tur chauh in em ni?, mihrang val ngai a tapbang thei lo an lungduh te mittui hruhultu hi kan rin khuazing pathian hian pialral ah a senglut zo ta si a.

    Min dem lo u, kan vangkhua leh ka lenrual lungduh te u..
    Ka lungdumtu thlangkawrvai tawnah a fam anti...
    Pialral lawi na man reng a tam lua e..
   
    Indona boruak sosang tak kar ah nangmah sunna hun chu ropui tak a hman a ni a, kan ram in a General thaber a chan tamai chu mithenkhat rilru pawh a hnual phah hle reng a..  Ruangthlahna inkhawm a i hnukchah dan chanchin an sawi bak kha hriatbelh ka duh tawh lo.. Major.Thangkhawlien chuan ti hian a sawi a” India sipai te nen nasa tak a, Lamka khawpui daifem a kan in hmachhawn tum khan General bulah hian officer chin zawng chu ralrel in kan in hawrkhawm deuh reng a, kan beihpuite chan a tha zawk a, chumai a la ni lo, kei ni ai in ralthuam an nei tha bawk si nen, thawkkhat lai chu hnungtawlh a khan dang a tang a beih zawk mai rawtna te kha a awm hman a, mahse kan hotupa `khan fighter leh tank te bakah India sorkar ai a thilti thei Pathian kan nei a, hnungtawlh hi pathian thil huat ber a ni.

     kan ram leh kan biak Khuazing Pathian tan a kan ke pen na tin reng ah hnungtawlh zawng hian kan rilru kan her danglam tur a ni lo chutiang zawng a hmalak chu kan hnam dan kalh a ni an ti tlat a, paltlang luih angai ta thin ani. Nimin hmasa mai kha a ni, India sipaite nen a kan Lamka khawpui a kan inkah vak tum khan kan chana chhe em em a, chunglam atangin fighter leh missile in an rawn bomb a, hnuailam ah tank leh Laipui an hmang bawk a, General dang ten hnungtawlh tur a an tih pawn General. John chuan a duh hauh lo, `thihchilh mai ang u, Chhinlung pasaltha kan hnungtawlh ngailo` a ti a, a tlan nghal ta mai a, mitamtak in kan zui nghal a, keipawh a hnungah chiah ka tlan a ni. India sipai te chuan min han kap ta tak tak a,  hnam sipai tamtak chu an let ta phawk phawk mai ani, a tawp a tawp ah chuan General.John pawh thlangkawrvai silaimu chuan a deng fuh ta hlauh mai, mahse na tuar chung chuan atlan lui zel a, kan ramchin ah chuan hnam puanzar chu a va phun ta tiah mai ani. mahse an rawn kap thal ngal mai a, a bul kan va thlen chuan chhan hman a awm ta lo...” tiin.

    Khawi hi nge hlimna chu ni a, eng hian nge ka lawm na min thlen ang tih hi he khawvel i awm ve tawh loh na ah hi chuan ka zawng buai duh ngailo, a chhan chu hlimna leh lawmna an tih te hi nangmah i ni a, i tello chuan chung thil te chu mumangram thim mai an ni. John. i sawi thin Chhinlung naufa te vangkhawpui Pialral ah tal lengdun ang aw..  Khuazing Pathian rorelna hnuai ah thukhat kan vuan ang a, hmangaihna parzu thlum i dawn dun ang, I sulhnu te fang a, kan sulhnu ram ah tuanzai ka rel chang hian  nang ngaih lunglen tuarzo lin luaithli ka nul, lunglam ka vai thin mange..I pangpar mawi tih em em chhawkhlei leh Zamzo te pawh an chuai thin ang a, mahse an lo parvul leh thin. nang erawh ka chhingmittui a far a, ka thlaphan changin raurhla leng tal pawn i rawn lang ta si lo,..  Ka nagi thei lutuk che a, zantin hian ka tap thin, John,khawnge kan fanu leh kan fapate chu.. i thutiam i tih hlawhtlin hma a, ngati nge dairial i chan tak mai le.... I hmangaih.. `”Mai.Sophie.Guite”..

    Duhtak, Sophie...
Lungzurin tap suh, hringnun hi zawng kumhluntur ani lo a, hmalam hun tur thlirthiam tur in ka duh che ani.. kahmangaih che Sophie,, thlamuang tak a herliam tur a min duh anih chuan khawngaih in tap lo hram ang che, katan chuan engkim i ni a, i hlu tak zet asin, i tap anih chuan pialral ah pawh lengmah i la ka inthiam thei ngai lo ang..I lakh ah hian lawmthu sawi sen loh ka nei a, min ti lawm tak tak ani. mihring diktak ah min siam a, natuar a ka rum chang pawh khan ka kiang ah i awm ve reng thin emaw kati thin a ka thla amuang ve hle thin. i felna leh i hmelthat famkim na te chu midangte tan langtham mah suhse, katan chuan i thaber fo a, he khawvel hi huaisen tak a hmachhawn turin ka duh che ani.

    Pialral a Lasi te chu nangmah venghim turin Khuazing Pathian hnen ah ka ngen sak che a, nangzawng Pialral kawtchhuah a, “Pawl-a” khualtha tur i ni e,, “Chawmnu” hmuh chak ber leh duhsak ber te zing a mi i ni si a, kha kan harsatna tawrh zawng zawng te kha thihhnu piahlam a kan dinhmun  that ve nan a tuar kan ni a sin..  Pialral kawtchhuah ah ka lo hmuak ang che..

    Salai.John.Z.Sailo...........................

(Ziaktu  :  Salai.C.Vanramdinmawia
        RammaV Zuunleng
        Aug-Dec 2012.....
        Boston HSS Hostel,
         Mission veng. Aizawl..}